Avustralyalı bir niyet kuruluşu, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde Müslüman Uygur Türklerini gözaltında tuttuğu 400’e yakın kamp inşa ettiğini ve onlarcasının inşaatının son iki yıldır devam ettiğini açıkladı. Bu bulguların, bu kampların varlığını inkar eden ve “yeniden eğitim” sistemi olarak isimlendirdikleri kamplara giden birden fazla insanın “topluma geri döndüğüne” dair Çinli yetkililerin açıklamaları ile çeliştiği belirtiliyor.
3 YILDA 380 KAMP İNŞA EDİLDİ
İngiltere’de yayımlanan Guardian gazetesinde yer alan habere nazaran, Avustralya Stratejik Siyaset Enstitüsü’nün (ASPI) elde ettiği uydu fotoğrafları, Çin’in batısındaki Sincan bölgesinde yer alan kampların 14’ünün inşasının devam ettiğini gösteriyor. ASPI, 2017’den bu yana Sincan’da 380 gözaltı kampı kurulduğunu ve bunların bir kısmının düşük güvenlikli yine eğitim kampı, kimilerinin ise yüksek tahkimli cezaevleri olduğunu belirtiyor. Daha evvelki araştırmalarda kampların sayısı 200’lü sayılarla söz ediliyordu. Araştırmacılar ayrıyeten gözaltı merkezlerinin birçoklarını tespit ettiklerini belirtiyor.
haberler.com/haber/2020/09/24/cin-in-sincan-bolgesinde-uygurlarin-tutuldugu-2-13623529_o.jpg”>
MEZUN VERİLMESİNE KARŞIN KAMP ALANLARI ÇOĞALMAYA DEVAM EDİYOR
ASPI araştırmacılarından Nathan Ruser, bu kamplarda tutulanların “mezun oldukları” istikametindeki Çinli yetkililerin açıklamalarına karşın yeni gözaltı merkezlerinin inşasının 2019 ve 2020’de de devam ettiğini söylüyor. Tek tek kampların pozisyonları da dahil olmak üzere ASPI’nin bulguları Sincan Veri Project’te paylaşıldı. Bu bilgiler, kamplardan çıkan bireylerin anlatımları, öteki projelerde elde edilen bilgiler ve uydu fotoğrafları ile elde edildi.
haberler.com/haber/2020/09/24/cin-in-sincan-bolgesinde-uygurlarin-tutuldugu-3-13623529_o.jpg”>
ZORLA ÇALIŞTIRMA
ASPI’nin raporunda, kampların fabrikaların yakınlarında bulunduğu ve gözaltında tutulanların buralarda zorla çalıştırıldığı bilgisine yer veriliyor. Pekin idaresi Sincan’da insan hakları ihlalleri olmadığını söylüyor. Çinli yetkililer evvel gözaltı kamplarının varlığını inkar etmiş, daha sonra ise bu kamplarda yoksulluğu ve terör tehdidini ortadan kaldırma maksatlı meslek edindirme ve yine eğitim programları uygulandığını açıklamıştı.
KAMPLARDA AZAP Mİ YAPILIYOR?
Aralık ayında Çin resmi medyası, Sincan Uygur Özerk Bölgesi Lideri Şohrat Zakir’i alıntılayarak “eğitim programlarına katılanların tümünün mezun olduğu” haberini vermişti. Lakin Çin kamplara gazetecilerin yahut insan hakları kümelerinin girmesine müsaade vermiyor. Sincan bölgesindeki Müslümanlara yönelik “suçlamaların” konutta Kuran bulundurulması yahut domuz eti yenmemesi üzere nedenlere dayandırılabildiği ve bu şahısların kamplarda keyfi gözaltılar, sıhhat hizmetlerine erişimin engellenmesi yahut zorla doğum denetimi üzere uygulamalara maruz kaldığı tabir ediliyor.
Uygur ailelerin yanına Han soyuna mensup Çinli yetkililerin “akraba” sıfatıyla nezaret emelli iskanı ve kamu alanlarında yaygın bir gözetleme sistemine başvurulduğu belirtiliyor. ASPI raporunda kampların nüfusun fazla olduğu bölgelerde ağırlaştığı, lakin bu kamplarda tutulanların sayısında muhakkak bir azalma kaydedildiğine işaret ediliyor.
haberler.com/haber/2020/09/24/cin-in-sincan-bolgesinde-uygurlarin-tutuldugu-4-13623529_o.jpg”>
EN BÜYÜK KAMP URUMÇİ’DE
En büyük kampın Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin başşehri Urumçi’deki Dabançeng kampı olduğu ve burada 100’e yakın binanın tespit edildiği belirtiliyor. Tarihi İpek Yolu kenti Kaşgar’da ise Ocak ayında yeni bir kampın açıldığı, buradaki binaların 14 metre yükseklikte duvarlar ve gözetleme kulesi içerdiği bilgisine yer veriliyor. Kamplarda tutulanların “tatmin edici gelişme göstermemesi halinde yüksek güvenlikli kamplara nakledildiklerine” dair anlatımların, yüksek güvenlikli gözaltı merkezlerinin ağırlaşması bulgusu ile örtüştüğü söz ediliyor.
Haberler.com