Bakan Varank, Patara’daki telsiz telgraf istasyonunun restore edileceğini duyurdu
ANTALYA – Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Patara’da bulunan telsiz telgraf istasyonunun bakanlığı tarafından restore edileceğini duyurdu. Toplumsal medya hesabından açıklamalarda bulunan Bakan Varank, “Kuzey Afrika’daki son toprağımız Trablusgarp ile irtibatımızı sağlayan telsiz telgraf istasyonunu aslına uygun olarak restore ediyoruz. Hem ecdadımızın sembol anıtlarından birini kazanacak, hem de bu yapıyı turizme ve bilim insanlarımızın çalışmalarına açacağız” sözlerini kullandı.
Likya Medeniyetinin ana limanı olan Patara, 114 yıl evvel telsiz telgraf ile bağlandığı Libya’ya bu sefer “kültürel bir mesaj” verecek. Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuzey Afrika’daki son toprağı Trablusgarb ile tek ilişkisi olan telsiz telgraf istasyonu, restore edilecek. Patara Örenyeri’nin bitişiğinde bulunan Anadolu’nun birinci telsiz telgraf istasyonu müzeye dönüştürülerek turizme kazandırılacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2020’yi Patara Yılı ilan etmesinin akabinde 2. Abdülhamit’in buyruğuyla kurulan istasyon, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı’nın dayanağıyla tekrar ayağa kaldırılarak bölgesel kalkınmaya da katkı sağlayacak.
Antalya’nın Kaş ilçesinde yer alan, Likya Birliği’nin başşehri olarak bilinen Patara’daki Osmanlı’nın birinci ve zamanının en ileri telsiz telgraf istasyonu, onarımı yapılarak müzeye dönüştürülecek. Başvurusu Antalya Valiliği Yatırım, İzleme ve Uyum Başkanlığı tarafından yapılan BAKA tarafından belirlenen iştirakçilerden Kaş Kaymakamlığı, Kaş Belediye Başkanlığı, Antalya Vilayet Kültür Turizm Müdürlüğü, Patara Hafriyat Başkanlığı’nın katıldığı proje, 24 ayda sonuçlandırılacak. Proje ile Patara Telsiz Telgraf İstasyonu Külliyesi onarımı kapsamında telsiz ana istasyonu, tesisat binası, lojman binası, telsiz kulesi tekrar ayağa kaldırılacak. Bölgenin mekanik ve elektrik tesisat kurulumları ile etraf düzenlemesi yapılacak.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Kuzey Afrika’daki son toprağımız Trablusgarp ile ilişkimizi sağlayan telsiz telgraf istasyonunu aslına uygun olarak restore ediyoruz. Hem ecdadımızın sembol anıtlarından birini kazanacak, hem de bu yapıyı turizme ve bilim insanlarımızın çalışmalarına açacağız” tabirlerini kullandı.
Akdeniz’deki gemiler de faydalanıyordu
Patara’daki istasyonun açılışı 2. Abdülhamid’in tahta çıkışının yıl dönümünde gerçekleştirildi. İstasyon, yalnızca Derne ile irtibatı sağlamıyordu. Tıpkı vakitte Akdeniz’de seferde olan askeri gemiler ile uzak ticari gemiler de istasyondan başta meteorolojik bilgiler olmak üzere faydalanıyordu. İtalyanların 1911’de Derne’deki istasyonu bombalamasıyla birlikte Patara-Derne irtibatı kesildi. İtalyanlar daha sonra Patara’yı da bombaladı. Akabinde gelen Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı sonrasında harabeye dönen Patara’daki istasyon, 114 yıl sonra bu kere müze olarak turistlere ve bilim beşerlerine hizmet verecek.
Derne Kumandanı Mustafa Kemal
1911’de kolağası yani yüzbaşı olan Mustafa Kemal Atatürk, Mısır ve Tunus üzerinden gizlice bugünkü Libya topraklarına geçti. İstekli olarak mahallî halkı İtalyanlara karşı teşkilatlandırma misyonu verilen Mustafa Kemal, Derne’de bir hava saldırısı sırasında gözünden yaralandı. Burada kurmay binbaşılığına terfi eden ve Derne Kumandanı olan Mustafa Kemal, İtalyanlara karşı başarılı olsa da Balkan Savaşı’nın patlak vermesinin akabinde 18 Ekim 1912’de imzalanan Uşi Antlaşması ile Derne, İtalya’ya bırakıldı.
Patara Antik Kenti Hafriyat Lideri ve Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Havva İşkan Işık, istasyonun 2. Abdülhamit’in vizyon projesi ve son derece kıymetli bir teknoloji mirası olduğunu söyledi. İstasyonun Alman Siemens Halske firmasına yaptırıldığını anlatan Işık, “Bu istasyon, 850 kilometreyi kesintisiz aşarak Akdeniz’den Libya’ya ulaşmaktadır. Trablusgarb’ın doğusunda Derne kentinde konuşlanan karşı istasyonumuzla bir haberleşme sağlanmış ve Osmanlı’nın Kuzey Afrika’da kalan son toprakları da böylelikle garanti altına alınmak istenmiştir” sözlerini kullandı.
Işık, 1911 yılında Trablusgarb savaşının ilanından kısa bir mühlet sonra İtalyanların Derne’deki istasyonu bombaladığını belirterek “Buradaki istasyonumuz da İtalyan donanması Anadolu kıyılarına geldikten sonra bombalandı. O bombalamada Patara Antik Tiyatrosu da büyük hasar gördü” diye konuştu.
Osmanlı’nın Kuzey Afrika’da kalan son toprağı için verdiği çabanın asla unutulmaması gereken bir öteki isminin Mustafa Kemal Atatürk olduğuna işaret eden Işık, şöyle devam etti:
“O istekli bir Osmanlı subayı olarak Derne’de vazifeye gitmiş ve orada İtalyanlarla çabayı yürütmüştür. Gözündeki rahatsızlığın nedeni de Derne’deki şarapnel yarasıdır. Dolaysıyla Patara’daki telsiz telgraf istasyonu, Osmanlı’nın son uğraşlarının ve Türkiye’nin yine inşası azminin adeta bir simgesi niteliğindedir. Bu teknoloji mirasımızın ayağa kaldırılması nedeniyle Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, Kültür ve Turizm Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy ve Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Mustafa Varank’a teşekkür ediyorum.”
BAKA Genel Sekreteri Volkan Güler, istasyon ile ilgili hafriyat çalışmalarının tamamlandığını, onarıma ait ihalenin yapıldığını kaydederek “Restorasyon çalışması sonucunda ana istasyon binası, lojman binası, depo alanı ve dört kuleden bir adedini ayağa kaldıracağız” dedi.
“Yapıyı bilim insanlarının çalışmalarına sunacağız”
İstasyonun tarihi, kültürel, diplomatik, teknolojik açıdan kıymeti olduğuna değinen Güler, “Aynı vakitte o devirden bugüne ayakta kalan muhtemelen tek eser olduğu için yapıyı bilim insanlarının çalışmalarına sunacağız. Bu proje ile Libya ile güçlü bir halde devam eden tarihi bağlarımızın en kıymetli sembol anıtlarından birini de inşa etmiş olacağız” diye konuştu.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı
Haberler.com
