ABD, Rusya’dan S-400 sistemlerinin alımı nedeniyle Türkiye‘ye birtakım yaptırımlar uygulama kararı aldı. Bu gelişmenin akabinde Dışişleri Bakanlığı, Washington İdaresi’ne çok sert reaksiyon gösterdi. Yaptırımların amacındaki Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir, CNN Türk’te yayınlanan Tarafsız Bölge programına özel açıklamalarda bulundu.
Demir, yaptırımların Türkiye’yi etkilemeyeceğini vurguladı. Skandal kararın akabinde ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, “Türkiye’yi bir an evvel ABD ile uyum içinde S-400 sıkıntısını çözmeye davet ediyorum” iletisi yayınladı. Öte yandan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da ABD’nin aldığı kararı “uluslararası hukuka karşı kibirli tutum” olarak nitelendirdi.
YAPTIRIMLAR NELERİ ETKİLEYECEK?
CNN TÜRK muhabiri Ahmet Türkeş canlı yayında bu bilgileri aktardı:
“Yaptırımların amacında bilhassa savunma sanayii var. Hangi projelerin yaptırımdan etkilenip etkilenmeyeceği merak ediliyor. Türk Hava Kuvvetleri’nin vurucu gücü uçaklar, bilhassa de F-16’lar. Binlerce modül ve alt sistemden oluşan bu uçakların yaptırımdan etkilenip etkilenmeyeceği merak ediliyor. ABD tarafından üretilen, alt sistemleri ve mühimmatları da ABD tarafından üretilen yahut satışlarında alt sistemlerin ABD müsaadesine muhtaç olan bu sistemlerle ilgili çok kıymetli başlıklar var. Lakin bu uçaklarla bir kısıtlama ya da sorun yaşanması gündemde değil. Modernizasyon projeleri, alım projeleri, yedek kesim alımı üzere kontratlar daha evvelden yapıldı. Lakin yaptırımların evvelki kontratları kapsamadığını hatırlatalım.
Şuna da vurgu yapmakta yarar var; TSK hem NATO kapsamında dünyanın farklı noktalarında vazife yapıyor hem de hudut ötesi harekâtları gerçekleştiriyor. ABD’den alacağı savunma adımlarını bu operasyonda gözeterek epey fazla stok yaptığı belirtiliyor.
CNN TÜRK muhabiri Ahmet Türkeş
“MODERNİZASYON VE ALIM HUSUSLARINDA BADİRE YAŞANMASI MUHTEMEL”
Savunma kaynakları şu bilgiyi de paylaştı; TSK’daki stok bilgisi, yazılımlarla yerine getiriliyor ve hesaplamalar yapılıyor. Hangi eser, hangi sistem azalıyor, hangi eserde ne kadar alım yapılırsa kaç yıl zahmet yaşanması engellenir üzere sorulara cevap aranıyor. TSK envanterinde bilhassa savaş uçakları için kâfi materyalin birkaç yıl olduğu belirtiliyor. Bundan sonraki modernizasyon ve alım mevzularında sorun yaşanması mümkün.
İnsansız Hava Araçları da gündemde. İHA’lara yönelik yaptırımlarla ilgili de Savunma kaynakları, buna ait de “Zaten birkaç yıldır yaptırım tehdidi var. Suriye’deki hudut ötesi harekatlardan sonra İHA’ların motorlarına ve görüntüleme sistemlerine yönelik yaptırımlar uygulandı. Buna ait de yerli tahliller üretiliyor” tabirleri kullanıldı. Bilhassa ASELSAN’ın İHA’lar için görüntüleme sistemleri ve motor sistemleri bu kapsamda yerli tahliller ortasında.
ATAK HELİKOPTERLERİ OLUMSUZ ETKİLENEBİLİR
Olumsuz etkilenmesi en mümkün projelerin başında ATAK helikopteri geliyor. TUSAŞ tarafından yerli-milli olarak üretilen ATAK helikopterin, 30 adetinin Pakistan’a satılması tarafında mutabakatlar imzalanmıştı. Fakat ABD’nin birkaç yıldır motor ihracat lisansı müsaadesi vermediği için bu satışın gerçekleşmediğini görüyoruz. Önümüzdeki süreçte bu müsaadelerin alınmasının daha da zorlaşması olası diyebiliriz. TUSAŞ da ayrıyeten ulusal muharip uçak geliştirme projesi de devam ediyor. Türkiye’nin birinci jet uçağı olması planlanan HÜR JET konusunda da kimi zahmetler yaşanması olası.
Bunların yanı sıra Türkiye’de pek çok kamu ve özel firmaları var. ASELSAN, TUSAŞ, HAVELSAN bunlardan birkaçı. Bu firmaların dünya ülkeleriyle ve dev firmalarla mutabakatları var. TUSAŞ’ın Skykorski üzere özel bir firmayla yürüttüğü mutabakatları var lakin bu mutabakatların hiçbirinin bu yaptırımlardan etkilenmeyeceği görülüyor.
YAPTIRIMLAR DENİZLERDEKİ SAVUNMA PROJELERİNİ TESİRLER Mİ?
Türkiye ulusal savaş gemilerini üretip ihraç ediyor. Bunlara ait silah, mühimmat ve kimi alt modüllerin idamesinde kahırlar çıkabilir. Stokların da bu bahiste kâfi olabileceği belirtiliyor.
Türkiye’den ABD’ye gidecek işçinin eğitimleri problem yaşayacak mı? Bu soru da karşılık arıyor. Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir de açıklama yaptı ve “Türkiye’nin NATO ortağı olduğu ve alanda operasyon vazifelerini yerine getirdiği” belirtiliyor.
PEKALA TÜRKİYE NE YAPACAK?
Bir öbür mevzu da şu, Türkiye bundan sonra ne yapacak, nasıl reaksiyon verecek? Savunma kaynaklarından edindiğimiz bilgiye nazaran, Türkiye üzerine düşen sorumlulukları yerine getirecek ve masayı işaret edecek. Ayrıyeten Savunma Sanayii Başkanlığı’nın ABD ile mukaveleler, projeler yapamaması konusunda, farklı kurum ve alt kuruluşlarla imza atılması üzere bir seçenek gündeme gelebilir.”
Haberler.com
