Eskişehir’de 14 yıldır antika eşyalar biriktiren Ali Çelik, Osmanlı periyodundan kalma yapıtları anlayabilmek için kendi imkanlarıyla Osmanlıca öğrendi. Koleksiyonunda birçok Osmanlı dokümanını bir ortaya getiren Çelik, karşılaştığı yazıları Türkçeye çevirerek daha fazla şahsa ulaşmayı hedefliyor.
GÖRENLERİN DİKKATİNİ ÇEKİYOR
İnternetten satın aldığı 1929 yılına ilişkin defteri yaklaşık 3 aylık uğraşla Türkçeye çeviren Çelik, öğrendiği bilgiler karşısında şaşkınlığını gizleyemiyor. Eskişehir’in Yakakayı Köyü’nde yaşayan bir öğretmen tarafından yazılan defterde; bitkisel tedavi metotları, atasözleri, şiirler, türküler, coğrafik bilgiler ve hurafeler üzere birçok mevzuyu anlatan bilgiler yer alıyor. Osmanlı yazılarıyla birlikte farklı çizimlerin de yer aldığı el yazması defter, görenlerin dikkatini çekiyor.
BİR İLKOKUL ÖĞRETMENİNİN DEFTERİ
Türkçeye çevirdiği yapıtta farklı bilgilerle karşılaştığını belirten Ali Çelik, defteri yazan kişinin ilkokul öğretmeni olduğunu söyledi. Defteri internet üzerinden satın aldığını tabir eden Çelik, “Elimde 1929 yılına ilişkin bir ilkokul öğretmeninin Eskişehir Yakakayı Köyü ile ilgili yazdığı bir defter var. Bunu internet üzerinden cüzi bir ölçüye aldım ve günümüz Türkçesine çevirdim. İçerisinde de çok farklı bilgiler olduğunu fark ettim. Defter büsbütün Osmanlıca yazılmış. Öğretmen misyonlu olduğu köyde etrafını, hangi yemeklerin yendiğini, giyim usullerini, konutlarının yapılış biçimleri, köydeki hurafeler, örf adet ve gelenekler üzere neredeyse her mevzuyu deftere yazmış. Bunu yazan da ilkokul öğretmeni H. Basri olarak ismini deftere geçirmiş. Ben Hasan Basri olarak varsayım ediyorum” biçiminde konuştu.
3 AYDA ÇEVİRDİ
Osmanlıca öğrendiği için etrafında bulunan kimi bireylerden reaksiyon gördüğünü söyleyen Çelik, bahisle ilgili olarak şunları aktardı:
“Bunların çok küçük ölçülere internette satılması, insanların tarihini bilmeyişinden ve Osmanlıcaya değer vermeyişinden ileri geliyor. Osmanlıca birtakım beşerler için hiçbir şey değil. Bana niçin öğrendin diye soranlar var. Keşke öbür işlerle uğraşsaydın, mühendis yahut tabip olsaydın diyenler var. Şu anda çalışıyorum ve boş vakitlerimde bunun üzerine düşüyorum. Defteri çevirmem 3 ay kadar bir vaktimi aldı. El yazması olması ve yöresel şiveler de işin içine girince çevirmesi biraz uzun sürebiliyor.”
“BİR ÖĞRETMENİN HER ŞEYİ BU KADAR AYRINTILI ANLATACAĞINI VARSAYIM ETMEZDİM”
Defterde yer alan bilgilerin epey ayrıntılı yazıldığını belirten Ali Çelik, okuyan insanların duygusal manada etkilenebileceğinin altını çizdi. Deftere yazılmış bahislerden bahseden Çelik, “Defterde en çok ilgimi çeken kısımlardan biri o vakitte da farklı hurafelerin olması. Demek ki o muhakkak kesitlerde bilgisiz beşerler bunlara dikkat ediyorlarmış. Bitkisel tedavi sistemleri vardı. Mesela Hicri takvime nazaran 1235 yılında bölgede bir kuraklık olmuş ve beşerler yataklarına kadar eşyalarını satmak zorunda kalmış. Buna yakılmış türkü var. Bunların herkes için bir mana tabir etmesi lazım. Tahminen şu andaki jenerasyon bu türlü durumlar yaşamadığı için bunları anlamayabilir fakat o an için çok kıymetli. Şu anda bile insanların gözleri yaşarabilir. Defterin içerisinde o vakit çizilmiş Türklere ya da Müslümanlara ilişkin olmayan mezar taşlarının fotoğrafları var. Daha evvel orada Bizanslıların ve Yunanların yaşadığından bahsetmiş. Neredeyse her şeyden bahsetmiş. Bir öğretmenin her şeyi hiç bu kadar ayrıntılı kaleme alacağını düşünmezdim” sözlerini kullandı.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı
Haberler.com
