LİDER YILMAZ Ankara – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iklim değişikliği ile çaba kapsamında Paris İklim Mutabakatını TBMM’nin onayına sunacakları açıklamasının akabinde gözler, kelam konusu muahedenin kapsamı ve Türkiye için ne getirip ne götüreceğine çevrildi.
Türkiye, insan kaynaklı faaliyetlerin neden olduğu global ısınmanın iklim üzerindeki tesirlerine karşı Birleşmiş Milletler tarafından imzaya açılan BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne 24 Mayıs 2004’te katıldı. Mukavele farklı yükümlülüklere nazaran ülkeleri üç kümeye ayrılırken, Türkiye gelişmiş ülkelerin yer aldığı Ek-1 listesinde girdi. Fakat sera gazı emisyonunu sonlandırma mecburiliği ve bu faaliyetlerde bulunacak ülkelerin fonlamasına karşın, iklim fonlarından yararlanamama tablosuyla karşı karşıya kaldı. Meğer Güney Kore, Singapur, Brezilya, Meksika, Şili, Çin, Hindistan üzere ülkeler gelişmiş ülke olmalarına Ek-1 listesinde olmadıkları için finansmanlardan yararlanıyor. Paris’te 5 Ekim 2015’te 195 ülke ve Avrupa Birliği’nin iştirakiyle kabul edilen Paris İklim Mutabakatı, Türkiye tarafından 2016’da imzalandı, lakin bugüne kadar Meclis’e sunulmadı. Türkiye ile birlikte Eritre, İran, Irak, Libya, Yemen olmak üzere muahedeyi onaylamayan altı ülke bulunuyor.
TÜRKİYE’NİN KATKI BEYANI
Muahede, 2050’ye kadar global ortalama sıcaklığı 1,5 santigrat derece (en az 2,0 derece) azaltma amacının yanı sıra fosil yakıt kullanımını da devreden çıkarmayı öngörüyor. Ayrıyeten tarafların iklim değişikliğinin olumsuz tesirlerine ahenk sağlama yeteneğini artırmayı ve “düşük sera gazı emisyonları ve iklime dirençli kalkınma yolunda dengeli bir finansman akışı, ulusal katkılar” sağlamayı hedefliyor. Muahede, gelişmiş ülkelerin mutlak emisyon azaltımı yapmaları, gelişmekte olan ülkelerin ise, vakit içinde bu gayesi benimsemesini içeriyor. Bu doğrultuda AB ülkeleri başta olmak üzere dünya ülkeleri 2050’ye kadar karbon emisyonlarını sıfıra indirmeyi amaçlıyor. Türkiye ise 2030 ile gerçekleşmesi öngörülen, “Niyet Edilen Ulusal Katkı” beyanı doğrultusunda sera gazı emisyonunu yüzde 21 artıştan azaltım olarak açıkladı. 2019’da bir evvelki yıla nazaran yüzde 3’lük bir azaltımı sağlayan Türkiye, 2030’a kadar toplamda 1 milyar 920 milyon ton sera gazı emisyonu azaltımı sağlamayı hedefliyor.
Türkiye, AB’deki Yeşil Mutabakat planının tesirlerini izlemek üzere özel bir takım kurdu. Kamu ve özel tüm dal ile STK’larla diyalog içinde olan bu grup, “Avrupa Yeşil Mutabakata Ahenk Hareket Planı” hazırladı. 9 ana başlık altında toplanan, 32 maksat ve 81 aksiyonu içeren planla, AB’nin iklim standartları yakalanacak.
KURUM: LİDER TÜRKİYE’NİN YANINDA
Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Twitter’dan yaptığı açıklamada Paris İklim Anlaşması’nın ekim ayında Meclis’in onayına sunulacağını duyurarak, “İklim değişikliğiyle uğraş noktasında atılacak bu tarihi adımın, ülkemize, milletimize ve dünyamıza hayırlar getirmesini temenni ediyorum” dedi. Kurum, TBMM İklim Komisyonu’nda da Türkiye’nin Ek-1 listesinden çıkarılarak fonlardan yararlandırılması konusunun yine gündeme getirileceğini belirterek, şunları söyledi: “En son, 26. Taraflar Konferansı Lideri Alok Sharma’nın Türkiye ziyaretlerinde talebimizi kendisine şahsen ilettik dayanağını de aldık. Müzakerelerde Türkiye’nin yanında olacağı ve bu hususta getirilecek tahliller için gereken katkıyı sağlayacağını tabir ettiler. Biz iklim değişikliğiyle ilgili uğraşta Türkiye’nin adil ve eşitlikçi fırsatlara sahip olmasını istiyoruz. Bilhassa finans, teknoloji düzenekleri, kapasite geliştirmeleri noktasında milletlerarası finans fonlarından yararlanmak istiyoruz.”
Milliyet
