Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca‘nın “Türkiye’de Kovid-19 Üzerine Bilimsel Araştırmanın Teşviki” başlıklı makalesi, haftalık tıp mecmuası The Lancet’te yayımlandı. Makalesinde “Bilimsel çalışmalara müdahale edildiği” argümanlarına değinen Bakan Koca, “Türkiye’de rastgele bir araştırmacının çalışmasına yönelik rastgele bir kısıtlama yoktur. Sıhhat Bakanlığı, daha evvel olduğu üzere bilime ve bilimsel eforlara verdiği ehemmiyeti ve dayanağı sürdürecek” sözlerini kullandı.
SAVLARA TEK TEK CEVAP VERDİ
Kelam konusu makaleyle Koca, Türk Toraks Derneği Lideri Prof. Dr. Hasan Bayram ve meslektaşları tarafından tekrar birebir mecmuada 15 Ağustos’ta “Türkiye’de Kovid-19 Üzerine Bilimsel Araştırmaya Müdahale” başlığıyla yayımlanan bir öteki makaledeki tezlere da karşılık verdi.
Global bir salgın olan Kovid-19’un ortaya çıktığı tarihten bu yana, Sıhhat Bakanlığının, seçkin Türk bilim insanlarının rehberliğinde salgınla uğraş ettiğini belirten Koca, Bayram ve meslektaşları tarafından yazılan makalenin yayımlanmasının nedenini anlamanın kolay olmadığını, makalenin sırf tezler içerdiğini, rastgele bir araştırma ve delile dayalı olmadığını bildirdi.
“ORTALIĞI KASIP KAVURAN TRAJEDİLER TÜRKİYE’DE YAŞANMADI”
Koca, salgının Türkiye’deki seyrine ait, “Kovid-19’un ortaya çıkışından bu yana birçok Avrupa ülkesinde ortalığı kasıp kavuran trajediler Türkiye’de yaşanmadı.” sözünü kullandı.
Türkiye’nin sıhhat sisteminin, hastaların mümkün olan en iyi tıbbı tedaviyi aldıkları sıhhat hizmetlerine kolay erişim sağladığını kaydeden Koca, tıbbi bakıma muhtaçlık duyan her hastanın hastanede tedavi edildiğini ve göstergelere nazaran ağır bakım ve mekanik ventilasyon verildiğini aktardı.
Bakan Koca, Türkiye’deki tüm hasta kayıtlarının, Sıhhat Bakanlığının ülke çapındaki sağlam dijital altyapısı sayesinde elektronik bir bilgi tabanında tutulduğunu belirterek, “Halk Sıhhati Idare Sistemi” ve “Hayat Konuta Sığar”uygulamalarıyla, hasta ve temasta olduğu bireylerin yakından izlendiğini ve böylece bulaşma riskinin en aza indirildiğini kaydetti.
TABIPLER SINIRLAMA OLMADAN TALEP EDEBİLİYOR
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) yönergelerinden, hadise ve mevt tariflerinin kullanıldığının altını çizen Koca, bir tabibin, bir sınırlama olmaksızın rastgele bir hasta için rastgele bir vakitte bir PCR testi talep edebildiğini söz etti. Koca, birebir halde, DSÖ tarifleri ve tekliflerine uygun olarak, Şiddetli Akut Teneffüs Sendromu (SARS-CoV) testi olumlu olan hastaların, müspet olaylar olarak rapor edildiğini bildirdi.
“MAKALEDE YER ALAN SAVLAR TARTIŞMAYA LAYIK DEĞİL”
Bakan Koca makalede şu tabirlere yer verdi:
“Söz konusu makalenin dördüncü paragrafında yer alan ‘Pandeminin başında, bilim şurası kurulması, tam tedavi kapsamı, Sıhhat Bakanlığı tarafından araştırmanın teşvik edilmesi ve TÜBİTAK ve Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) üzere fonlama kurumları, yetkililer tarafından atılmış takdire şayan adımlardı. Lakin, Sıhhat Bakanlığının şeffaflık eksikliği, temel dataları paylaşma konusundaki isteksizliği ve iş birliği yapmayı reddetmesi nedeniyle kısa müddette kamu dalı, sıhhat örgütleri, bilimsel örgütler ortasında tansiyon yükselmeye başladı. Ayrıyeten, sıhhat çalışanları için ferdî kollayıcı ekipman eksikliğine ait kaygılar de vardı.’ halindeki savları, üzülerek belirtmek zorundayım ki kolay bir sorgulamayla çürütebilir.”
Koca, “İnsani yardımın bir kesimi olarak, gereksinimi olan birçok ülkeye ferdî gözetici ekipman takviyesinde bulunan Türkiye’nin, kendi sıhhat çalışanlarının ekipman gereksinimlerini karşılamada yetersiz olduğu tarafında makalede yer alan argümanlar, tartışmaya layık değil.” değerlendirmesinde bulundu.
“TÜM HASTA KAYITLARI VE HASTANE BILGILERI BAKANLIĞIN DATA TABANINDA TUTULUR”
Bakan Koca, yalnızca bir kentin mevt sayılarını kullanarak ve bu bilgileri tüm ülkeye genelleyerek ve iç nüfus hareketleri, büyük mülteci nüfusu ve pandemi nedeniyle kentler ortası seyahat kısıtlamaları üzere değişkenleri göz arkası ederek sonuca varmanın, bilimsel bir yaklaşım olarak kabul edilemeyeceğini vurgulayarak şunları kaydetti:
“Türkiye’de tüm hasta kayıtları ve hastane dataları, Sıhhat Bakanlığının hasta saklılığı ve data güvenliği prensiplerine dayalı olarak bilgi tabanında tutulur. Sıhhat Bakanlığı, araştırmacıların, bilimsel bilgiye dönüştürebilmeleri ve bilimsel toplulukla paylaşabilmeleri için anonim bilgilere ulaşabilmelerine büyük kıymet veriyor. Bunun yanında, Sıhhat Bakanlığı, finansman dahil çeşitli teşvik modelleri aracılığıyla araştırma ve yayın çalışmalarını desteklemeyi amaçlıyor. Bu bağlamda, Sıhhat Bakanlığındaki ilgili ünite, elektronik bir form kullanarak planlanmış çalışmaların özetlerini talep ediyor ve topluyor.”
Koca, ilgili departmanın, 1 Eylül 2020 prestijiyle 9 bin 317 bilimsel çalışma başvurusu aldığına işaret ederek, bu çalışmalar için içerik denetiminin yapılmadığını, çok merkezli çalışma olarak planlanan birkaç çalışmanın, bilgi tabanına erişimi olan ağların bir kesimi olması tarafında önerildiğini söz etti. Koca, “Şu anda, 20 farklı alandan 196 bilim insanı, araştırmalarını bu bilgi tabanı erişimiyle yapabiliyor.” bilgisini paylaştı.
“TÜRKİYE’DE RASTGELE BİR KISITLAMA YOKTUR”
Bakan Koca, Sıhhat Bakanlığı ağının genişletilmesi ve data tabanına erişimin kolaylaştırılmasının, Bakanlığın öncü teşebbüsleri olduğuna dikkati çekerek, bunun, Bayram ve meslektaşlarının, “bilimsel araştırmaya müdahale” savlarını da çürüttüğünü belirtti.
Koca, makalesini şu tabirlerle tamamladı:
“Söz konusu makaledeki şahıslar dahil, araştırmacıların, kendi kurumlarında araştırmalarını tamamlamaları için hiçbir kısıtlama yoktur. Buna karşılık, Sıhhat Bakanlığının farklı merkezlerinden veri ve bilgi toplayarak çalışmalara devam edilmesi için kelam konusu makaleyi yazan şahıslara, bu bilgi tabanına erişim sağlayabilmelerine müsaade verilmesi için ortak ilişkiye katılmaları tarafında davette bulunuldu. Bayram ve meslektaşları dahil, Türkiye’de rastgele bir araştırmacının çalışmasına yönelik rastgele bir kısıtlama yoktur. Sıhhat Bakanlığı, daha evvel olduğu üzere bilime ve bilimsel eforlara verdiği ehemmiyeti ve dayanağı sürdürecek.”
Haberler.com
