ASLIHAN ALTAY KARATAŞ Ankara – Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Türkiye’nin ABD’den F-16 talebine ait Milliyet’e yaptığı açıklamada, F-35 programına ödenen 1,4 milyar doları hatırlatarak, “Ödediğimiz para karşılığında mevcut F-16 filomuzun genişletilmesi alınması ve elimizdeki F-16’ların modernizasyonu bir alternatif olarak kıymetlendirilebilir. Sorun daha yeni şekilleniyor” dedi.
Milliyet’in Türkiye, Rusya ve ABD münasebetlerine ait sorularını yanıtlayan Kalın, Türkiye’nin ABD’den F-16 talebi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Lideri Joe Biden ile yapacağı ikili görüşmede ele alınacak mevzulara ait değerli iletiler verdi. Sözcü Kalın şunları söyledi:
ABD İLE NELER GÖRÜŞÜLECEK?
(G-20 doruğunda Biden ile görüşme) ABD ile kapsamlı münasebetlerimiz var. İkili siyasi ve ekonomik ilgiler, güç, güvenlik, terörle çaba, ticaret, savunma sanayi, Afganistan, Suriye, Irak, Karabağ, Kafkaslar, Libya, Doğu Akdeniz ve öteki bölgesel ve global bahisler. Başkanlar bu mevzuları ana başlıklar halinde ele alacaklar. Dilek ettiğimiz iki stratejik ortak ve müttefik ülkenin, bu tanıma uygun bir bakış açısıyla ve müspet bir gündemle problemleri ele alması ve uzlaştığımız hususlarda uzaklık almamız, anlaşamadığımız bahisleri da müzakere ve diyalog yoluyla çözmektir. Bilhassa ticaretin artırılması konusunu çok önemsiyoruz. Beyaz Saray’da yaptığım görüşmelerde muhataplarıma bu bahsin altını bilhassa çizdim. 21 milyar dolarlık bir ticaret hacmi Türk Amerikan bağlantılarına yakışmıyor.
F-16 teklifi alternatif
Türkiye’nin F-35 programından çıkartılması büsbütün hukuk dışı ve haksız bir uygulama. Yalnızca Türkiye açısından değil, F-35 programı açısından da yanlış ve maliyetli bir karar. Umarım bu yanlıştan en kısa vakitte geri dönerler, ancak geri dönmemeleri halinde bizim o projeye 1.4 milyar dolar ödediğimiz bir bütçe var. Bu bizim paramız, bunun yanlışsız kullanılması için alternatifler neler olabilir? Şayet F-35 problemi yakın vadede çözülmeyecekse, o vakit alternatiflere bakmamız pek doğaldır. Türkiye savunma sanayi alanında alternatifsiz değildir. Muhtaçlığı olan eserleri müttefiklerinden ve dünya pazarlarından alma yoluna gidebilir. En değerlisi ise bu süreçte yerli ve ulusal imkan ve kabiliyetlerimizi geliştirmemizdir ki, Cumhurbaşkanımızın kararlı duruşu sayesinde son on yılda bu alanda muazzam aralar aldık ve adeta bir kuantum sıçraması yaşadık. Bu ivmeyi koruma ederek savunma sanayi alanında daha çok adımlar atacağız.
‘Ambargo eski tesirinde değil’
Türkiye’ye uygulanan açık ya da örtülü ambargolar artık eski tesirine sahip değil. Birileri bu yollarla Türkiye’yi cezalandırmak üzere bir niyet içindeyse bunun beyhude bir fikir ve abesle iştigal olduğunu onlara hatırlatmak gerekir. Ödediğimiz para karşılığında mevcut F-16 filomuzun genişletilmesi alınması ve elimizdeki F-16’ların modernizasyonu bir alternatif olarak kıymetlendirilebilir. Problem daha yeni şekilleniyor. Koşulları gördükten sonra gereksinimlerimiz çerçevesinde en son bir karar verilir. F-35 doğal ki değerli bir teknoloji ve bizim birinci tercihimiz, hakkımız olan F-35’leri almaktır. Ancak yaptırımlardan ötürü savaş uçakları filomuzu güçlendirme projesinden vaz geçecek değiliz. ABD ile bu kriz aşılırsa Türkiye tekrar programa girer, oradaki F-35’lerimizi alırız; çözülmezse ve sorun bir süre daha bu türlü kalırsa, biz de alternatif arayışlarımıza devam ederiz.
İbrahim Kalın, “Fırat Kalkanı Harekât bölgesinde şehit olan polislerimize Allah’tan rahmet diliyorum. Milletimizin başı sağ olsun. Şehitlerimizin kanı yerde kalmayacak ve PYD/PKK’lı teröristler bu alçakça taarruzların hesabını kesinlikle verecektir. Terörü yerinde bitirene kadar var gücümüzle operasyonlara ve çabaya devam edeceğiz. Bundan hiç kimsenin kuşkusu olmasın” dedi.
‘Kimseden hibe istemiyoruz’
MUHTAÇLIĞINI, TÜRKİYE KENDİ BELİRLER: (ABD’nin ‘yaptırım’ uyarısı) Türkiye’yi S-400 almaya sevk eden süreci herkes biliyor ve biz hala bunun müzakere yoluyla çözülebilecek bir sorun olduğu kanaatindeyiz. Ancak Amerika tarafının, bilhassa Kongre ayağında Türkiye tersi aşikâr çevrelerin, bunu mazeret ederek yaptırım uygulamak üzere bir yola tevessül ettiğini de üzülerek görüyoruz. Bu müttefiklik münasebetine sığan bir şey değil, Türk-Amerikan alakalarına ziyan veren bir durum. Bu bölgede ortak yapabileceğimiz, atabileceğimiz adımları da engelleyen ve öteleyen bir yaklaşım üslubu bu. Türkiye kendi savunma gereksinimlerini hâkim bir ülke olarak belirler ve buna nazaran gerekli adımları atar. Bizim öncelikli tercihimiz olağan ki müttefiklerimizle birlikte hareket etmek, onlarla ortak projeler yapmaktır. Biz kimseden hibe istemiyoruz, ‘favor’ (iyilik) beklemiyoruz. Biz kendi paramızla bu teknolojiyi almak ve geliştirmek istiyoruz. Caatsa yaptırımlarının haksız, yersiz ve hukuksuz olduğunu tekraren söz ettik ve biz de bu mevzuda ısrarcı bir biçimde Amerikan idaresinin bu tutumunu gözden geçirmesi gerektiğini söylüyoruz. Türkiye’nin stratejik değerini görmemek, fakat stratejik körlükle izah edilebilir.
‘Bizim için bağlayıcılığı yok’
BIDEN’IN KONGRE MEKTUBU: Türkiye’nin Suriye’de yaptığı askeri operasyonlar yasal müdafaa hakkı çerçevesinde yapılan müdahalelerdir. Zira Türkiye’ye dönük terör tehdidini biz yaşıyoruz, hudut güvenliğimizi sağlamak bizim en doğal hakkımızdır. Bunların hepsi legal nefs-i müdafaa çerçevesinde kıymetlendirilmesi gereken müdahalelerdir. Orada yaptığımız hiçbir müdahale DEAŞ ile çabayı zayıflatmamış, bilakis teröre çok önemli darbe vurmuştur. Bu temelsiz ve şanssız tabirler aslında Trump devrinde de kullanılmıştı. Argümanlarına baktığınızda bunun ne kadar zayıf olduğunu görüyorsunuz, Trump periyodunda kullanılan lisanın çabucak hemen birebirini orada da tekrar etmişler. Bizim açımızdan bunun bir bağlayıcılığı yok, çok bir kıymeti de yok açıkçası. Zira biz kendi ulusal güvenliğimizi, hudut güvenliğimizi, Suriye’nin barış ve istikrarını sağlamak için atmamız gereken adımları hükümran bir ülke olarak kendimiz kararlaştırıp atarız.
‘Hakkımızı savunacağız’
ESKİ TEKNOLOJİ ELEŞTİRİSİ: ‘F-16 eski teknoloji’ eleştirisi gerçek değil. Hali hazırda F-16’lar Türkiye’nin ve NATO hava gücünün kıymetli bir kısmını oluşturuyor. Bir süre daha bu fonksiyonu görmeye devam edecek. NATO’nun en güçlü müttefiklerinden biri olarak biz zati bu alandaki çalışmalarımızı ülkemizin çıkarları muvacehesinde sürdürüyoruz. İnsansız savaş uçağı imali konusunda Türkiye çok süratli aralık alıyor. Mevcut savaş uçaklarının ötesinde teknolojiler geliştirmek mümkün. Son olarak envantere alınan Akıncı TİHA bu alanda atılmış çok değerli bir adım. 5-10 yıl sonra Türkiye yerli ve ulusal teknoloji atılımıyla bu alanlarda çok daha ileri projelere imza atacaktır. Bundan kimsenin kuşkusu olmasın. Hasebiyle F-35 ve öteki alanlarda elbette hakkımızı savunacağız lakin ambargolar bizim kararlılığımızı asla azaltmayacak.
MÜZAKERE İÇİN FIRSAT: (ABD hangi adımları atmalı?) Münasebetlerimizi darboğaza sokan iki tane temel mevzu var. Birincisi FETÖ terör örgütünün Amerika’daki mevcudiyeti ve buna karşı rastgele bir önemli adım atılmamış olması, ikincisi ABD’nin PYD/YPG’ye verdiği takviyenin devam etmesi. Buna ek olarak S-400 sorunundan ötürü uygulanan CAATSA yaptırımları ve Türkiye’nin F-35 programından çıkartılması var. Stratejik öncelikler gerçek belirlenirse, Amerikan idaresinin atması gereken adımlar aşikardır. FETÖ’ye karşı kararlı adımlar atılması, onların oradaki Türkiye aleyhine faaliyetlerine son verilmesi, ayrıyeten PYD/YPG’ye verdikleri takviyesi sonlandırmaları. Son analizde bunları da biz müzakere ederek, konuşarak çözeceğiz. Hasebiyle Roma’da yapılacak ikili görüşme, bunun için de değerli bir fırsat. Cumhurbaşkanımız oraya iyi bir hazırlıkla gidecek ve yapılacak görüşmeden sonra olumlu bir gündemle bu bağları daha iyi bir tabana oturtmak ve ilerletmek için çalışmalarımıza devam edeceğiz. Tabi muhataplarımızın Cumhurbaşkanımızın ve Türkiye’nin bu husustaki iyi niyetini hakikat okuması gerekir. G-20 ve çabucak akabinde Glasgow’da yapılacak İklim Tepesi münasebetiyle Cumhurbaşkanımızın bilhassa global iktisat, pandeminin tesirleri, salgın sonrası toparlanma, iklim ve başka bahislerle ilgili de natürel ki muhatabına ileteceği mevzular var.
TEKNOLOJİ TRANSFERİ DEĞERLİ: (İkinci parti S-400 alımı) Türkiye savunma endüstrinde ve öteki alanlarda alternatifsiz bir ülke değildir. Bu alternatifler yerli ulusal eserlerimiz olabilir, Rusya olabilir, Avrupa pazarı olabilir, öteki yerler olabilir. Burada biz kendi ulusal çıkarlarımız ve önceliklerimiz çerçevesinde bize en uygun koşullarda getirilen teklifleri her vakit değerlendirdik. Yani birebir teklif Amerikalılar için de geçerli, uygun koşullarda bize bir teklif getirmeleri halinde Patriotları almamız da kelam mevzusudur. Buna olumlu bakarız, lakin bunun bizim beklediğimiz, kabul edebileceğimiz kaidelerde olması gerekir. Nedir bu? Fiyattır, teslim tarihidir, lakin en değerlisi de ortak üretim yani teknoloji transferidir. S-400 konusu devam ediyor bir süreç olarak, fakat biz öteki alternatiflerin hepsine yakından bakmaya devam ediyoruz.
‘Yeni bir göç dalgası olmamalı’
İDLİB İÇİN MUTABAKAT: (Putin ile Soçi görüşmesi) Bilhassa İdlib’de son periyotta yaşanan ateşkes ihlalleri ve akınlar konusundaki hassasiyetimiz Cumhurbaşkanımız tarafından lisana getirildi. İdlib’de temel telaşımız bir bölgeyi denetim etmek değil, yeni bir göç dalgasını önlemek. Bunun alanda yanlışsız yönetilmesi için ilgili arkadaşlarımız Rus mevkidaşlarıyla yakın temas içinde olmaya devam ediyor. Terör ögeleri var ise bunlara karşı alınacak önlemler de görüşülür, lakin bunu mazeret ederek ateşkesin ihlal edilmesi ve atak yapılması sürece ziyan verir. Bu bildirisi net bir formda ilettik.
Milliyet
