Anaokulundan itibaren kodlama dersleri alan Ersönmez’in geliştirdiği aparat, düşük baş sendromu, yutkunma ve irtibat badiresi yaşayan hastaların hareketsiz hayat sürmeleri yerine boyunlarını dik halde konumlandırıp iletişim kurabilmesini, göz teması ile başını istediği tarafa çevirebilmesini sağlıyor.
Özel bir kolejin 4. sınıfında okuyan Ela Ersönmez, AA muhabirine, beyin ve omurilikteki kasların hareket etmesini sağlayan hudut hücrelerinin hasar görmesi sonucu ortaya çıkan ALS hastalığına yakalananların hayatını kolaylaştırmak istediğini söyledi.
Teknolojiye meraklı olduğu için kodlama ve yazılım dersleri aldığını lisana getiren Ersönmez, ikinci sınıftan beri TEKNOFEST’e hazırlandığını ifade etti.
Annesi ve proje danışmanı Neriman Ersönmez ile yarışmaya hazırlandığını, yaptığı araştırmalar sonucunda ALS hastalığının dikkatini çektiğini lisana getiren Ersönmez, şöyle konuştu:
“Sağlıklı bir insan hareket etmek istediğinde beyninin ilgili kısmından doğan ikaz omuriliğine masraf ve hareket ettirilebilecek ilgili bölüme ulaşır. Ancak omurilikteki en küçük hasar, kısmen ya da büsbütün kalıcı kas hastalığına neden olabilir. Yaptığımız aparatla hastaların sabit durmasını değil de hareketli olmasını sağladım. Teknolojiyi her vakit farklı bulmuşumdur. İkinci sınıftaki projemden yola çıkarak buraya kadar geldim. TEKNOFEST 2021’de “İnsanlık Faydasına Teknolojiler Sıhhat ve İlkyardım İlkokul-Ortaokul” kategorisinde Türkiye üçüncülüğü aldım. Büyüyünce bilim bayanı olmak istiyorum. Yaşıtlarıma araştırmalarını, çalışmalarını tavsiye ederim.”
Proje danışmanı Neriman Ersönmez ise proje odaklı eğitim verdiklerini, öğrencilerinin TEKNOFEST ve TÜBİTAK üzere yarışlarda yer almasının çok önemli olduğunu söyledi.
Öğrencileri teknoloji yarışlarına hazırladıklarını lisana getiren Ersönmez, aygıtı okulda birlikte yaptıklarını, materyal, laboratuvar üzere tüm imkanların okulda mevcut olduğunu belirtti.
Ela’nın küçüklükten beri teknolojiye ilgisi olduğunu lisana getiren Ersönmez, şunları kaydetti:
“Bu kesimde olduğum için konutumuzun içerisinde daima olarak robotik kodlama ve yazılım bahisleri gündemde. Ela, geçen sene de TEKNOFEST’e hazırlandı. Lakin finale çıkamadı. Vazgeçmedi. Çalışmaya, araştırmaya devam etti. İnternette araştırma yaparken sıhhatle ilgili çalışmalara yöneldi. Sıhhatin insan hayatı için kıymetini bilen bir çocuk. Bu nedenle buna teknolojik tahlil üretmek istedi. ALS hastaları için piyasada aparatlar mevcut. Ancak bunların eksik taraflarını fark etti. Boyun aparatları, hastaların boynunu sabit tutan bir aparat. Biraz empati kurması gerekti. Hastalar aslında tekerlekli sandalyede sabit duruyor. Boyunlarının sabit durmasını istemedi. Hareketli bir aparat hayali kurduk ve gerçekleştirdik. Bu birinci prototipimizdi. İkinci prototip için şöyle bir hayal kurdu. ‘ALS hastalarının tüm kaslarının yok olması durumunda yalnızca göz kasıyla hareket ettirebilir miyim?’ diye düşündü. Sonra yalnızca göz hareketlerini takip ederek boyun aparatını denetim edebilen sistem geliştirerek projesini daha da geliştirdi.”
Ersönmez, sistemin iki farklı çalışma prosedürü olduğunu anlatarak, “Birinci teknikte kişinin başının üst kısmına denk gelen istikrar ve ivme sensörüne gelen bilgiler kişinin başının pozisyonunu vermektedir. Bu bilgiler işlenerek kişinin başı, öne, geriye, sağa ya da sola düşmesi durumunda arkadaki düzenek vasıtasıyla olması gereken düz pozisyona otonom formda getirilmektedir. Öbür çalışma prosedürü ise kişinin kaslarının tamamının kullanılamama durumu için tasarlandı. Bu teknikte yapay zeka kullanıldı. Kişinin göz hareketleri takip edilerek dönmek istediği durumu göz bebeğiyle denetim etmesi sağlandı.” diye konuştu.
Milliyet
