Koronavirüs salgını tüm dünyada milyonlarca beşere bulaştı, yüz binlerce insanın ise canını aldı. Bilim insanları aşı ve tedavi çalışmalarına devam ederken bir yandan da koronavirüsün beden üzerindeki tesirlerini tam olarak çözebilmek için araştırmalarına devam ediyor. Bilim insanlarının yaptığı yeni bir çalışma koronavirüsle ilgili dehşetleri yine alevlendirdi. Araştırmalara nazaran koronavirüs hücrelerinin beyinde kendini kopyalayarak sağlıklı hücreleri de enfekte ettiği ortaya çıktı.
MAYMUN BEYNİ ÜZERİNDE ARAŞTIRILDI
Koronavirüs salgını dünya çapındaki hadise sayısı 29 milyona yaklaşıyor. Virüs yüzünden hayatını kaybedenlerin sayısı ise çok yakında 1 milyona ulaşacak. Bilim insanları Covid-19’a deva olacak aşıyla ilgili çalışmaları son süratle sürdürürken bir yandan da virüsün insan bedenine verdiği ziyanları anlamak için çalışmalar yapıyor. Memleketler arası uzmanlardan oluşan bir araştırma grubunun yaptığı yeni araştırma laboratuvar ortamında üretilen beyin hücreleri ve maymun beyni üzerinde gerçekleştirildi.
SAĞLIKLI HÜCRELERİ DE ENFEKTE EDİYOR
Araştırmanın sonucuna nazaran bilim insanları koronavirüs hücrelerinin beyinde kendini kopyalayarak sağlıklı hücreleri de enfekte ettiğini ortaya çıkardı. Sağlıklı beyin hücrelerinin yakınında yer alan bu virüslü hücreler sağlıklı olanları adeta boğarak oksijensiz kalmalarına ve ölmelerine neden oluyor. Bilim insanlarının daha evvel yaptığı araştırmalarda da Covid-19’a yakalanan hastalar ortasında %30 ila %84 oranındaki hastanın nörolojik semptomlar geliştirdiği ortaya çıkmıştı.
ANTİKOR NAKLİYLE DÜZELEBİLİYOR
Şu an için yalnızca çevrimiçi ortamda yayınlanan bu yeni araştırmaya nazaran koronavirüsle enfekte olan beyin hücrelerinin hastalığı yenen bireylerden alan antikorlarla düzelebildiği açıklandı. Bu sonuca laboratuvarda geliştirilen beyin üzerinde yapılan çalışmalarla varıldı. Yapılan bu yeni çalışma koronavirüsün kendini kopyalayıp beyin hücrelerini öldürdüğünü kanıtlarken bir yandan da olaylarda görülen hezeyan ve beyin sisi üzere semptomlara da açıklık getirmiş oldu.
BİRÇOK OLUMSUZ TESIRI VAR
Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda Covid-19 hastalarının vefat sebepleri içinde beyinle ilintili bir bulgu yok. Lakin uzmanlar beyin hücrelerinde oluşan ve fark edilmeyen enfeksiyonların ölümcül olabileceği konusunda uyarıyor. Yale Üniversitesi’nden immunolog Dr Akiko Iwasaki ve takımı laboratuvar ortamında bir beyin organoid’i yaparak çalışmalarını bunun üzerinde gerçekleştirdi. Organoid’in vitro olarak üretilen ve gerçekçi mikro-anatomiyi gösteren üç boyutta bir organın minyatürleştirilmiş ve kolaylaştırılmış bir versiyonu. Bu organoid’lerde SARS-CoV-2 beyin hücrelerini yalnızca işgal etmekle kalmıyor birebir vakitte hareketlerini de değiştiriyor. Enfekte olan hücreler kendilerini süratle kopyalarken bir yandan da etraflarındaki sağlıklı hücreleri oksijensiz bırakarak ölmelerine sebep oluyor. Nöron ismi verilen beyin hücreleri olağan kaidelerde birbirleriyle elektrik sinyalleri aracılığıyla haberleşiyor. Sağlıklı bir beyinde bu bağlantı çok süratli ve kesintisiz halde yapılıyor. Fakat koronavirüs bu haberleşmeyi kesiyor. Enfekte olan hücreler yüzünden tıpkı baş travması ya da Alzheimer hastalığında olduğu üzere beyinde oluşan meyyit bölgeler hücreler ortası bağlantıya mani oluyor ve ortaya hazeyanlar ya da beyin sisi denen durum çıkabiliyor. Viral enfeksiyonlar bedende Alzheimer kadar kalıcı olmuyor elbette fakat Covid-19 da hastalarda şuur bozukluğu yaratabiliyor.
VİRÜSÜN BEYNE NASIL ULAŞTIĞINI ÇÖZMEK İSTİYORLAR
New England Journal of Medicine mecmuasında haziran ayında yayınlanan bir makaleye nazaran koronavirüs hastalarının neredeyse %84’ünde nörolojik semptomlar görülüyor. Bu semptomların ortasında şuur bulanıklığı, baş ağrısı, hafıza ve odaklanmada problemler var. Covid-19 yüzünden hayatını kaybeden hastaların bir kısmının otopsilerinde de beyinde hasar ve beyin hücrelerinde meyyit gözlenmiş. Artık koronavirüsün beyne verdiği ziyan ortaya çıktığına nazaran bilim insanları virüsün beyne nasıl ulaştığını ve bu mevzuyu nasıl çözeceklerini bulmak istiyor.
ANTİKORDAN ÜRETİLECEK AŞI VB. USULLER UMUT VADEDİYOR
Bu iki soru da şu an için karşılıksız kalsa da araştırmacılar laboratuvarda elde ettikleri sonuçlarda iyileşen hastalardan alınan antikorların işe yaradığını görmüşler. Bu da araştırmacılara antikorlardan üretilecek ve güvenirliği kanıtlanacak aşı ya da daha farklı tedavi formüllerinin beyni koronavirüsün yarattığı yıkıcı tesirlerden koruyabileceği konusunda umut veriyor.
Haberler.com