Aslında petrol ve gaz piyasalarında bir müddettir olağan olmayan hareketler yaşanıyor. Memleketler arası Güç Ajansı Lideri Fatih Birol geçen hafta bu hareketlere ait kıymetli bir ihtarda bulundu. Özetle dedi ki: Güç fiyatlarında yapay bir sıkışma yaşanıyor. Birtakım kıymetli petrol ve gaz satıcısı ülkelerin aldıkları konum nedeniyle fiyatlar yüksek seyrediyor. Birol’a nazaran şu anda petrol üreticilerinin günde altı milyon varil daha üretebilecekleri kapasiteleri var lakin üretmiyorlar. Zira fiyatların seyrinden mutlular.
Petrol fiyatı bu yıl yüzde 50’den fazla arttı. Varil fiyatı 100 doları görmese de bu eşiğe epey yaklaştı. Hafta başında 83 dolara yakındı, sonra haberlerle geriledi; 80’in altına indi. ABD Lideri Biden fiyat artışına karşı ellerinden geleni yapacaklarını söyledi. ABD stratejik rezervlerinden petrol satabileceğini açıkladı. Daha da kıymetlisi yalnızca ABD değil, Hindistan, Çin, Japonya, Güney Kore ve İngiltere de stratejik rezervlerine başvuracak. Her şey fiyatları daha makul bir düzeye çekebilmek için yapılıyor. Makul düzey ne derseniz? Belirli değil. Herkesin makulü kendisine lakin 70 dolar dolayında bir fiyat hem üreticiyi mutlu ediyor hem de tüketiciyi öldürmüyor fakat süründürüyor.
Ekonomileri zorlayan, enflasyona ve cari süreç açıklarına yol açan güç fiyat artışları bir fırsat olarak görülmeli ve ülkeleri yenilenebilir güç kaynaklarına yöneltmelidir. Fatih Birol’un dikkat çektiği güç piyasasındaki yapay sıkışıma ve fiyat artışı Türkiye üzere ithal petrol ve gaz bağımlısı ülkeler için pak, inançlı ve uygun maliyetli güce geçişin değerini daha da artırmıştır.
Makus komşu…
“Taş bölümü taş bittiği için bitmedi” kelamını Suudiler çok severler. OPEC toplantılarında da ortada sırada kullanırlar. Petrol fiyatlarını bu kadar yüksek tutunca alternatif güç kaynaklarına yönelimi teşvik ettiklerini hatırlatıp, petrol ihraç eden ülkeleri fiyatları daha düşük düzeyde tutmaya davet ederler.
Hatta bu kelamın birinci sefer Suudi Arabistan’ın eski petrol bakanı Pir Zeki Yamani’ye ilişkin olduğu da söylenir ancak galiba birinci kez Shell yöneticilerinden Don Huberts, “Taş devranı dünyada taş bittiği için bitmedi ve petrol dönemi de petrol bittiği için bitmeyecektir” formunda kullanmış. Huberts bu kelamı söylerken aslında hidrojenden sağlanacak pak güce dikkat çekmek istiyordu. Daha sonra Zeki Yamani’nin bu kelamı “Taş evresi taşlar tükendiği için bitmedi ve petrol dönemi de petrol tükenmeden evvel sona erecektir,” formunda biraz değiştirerek kullandığı rivayet olunur. Kimin birinci söylediği çok değerli değil, değerli olan taş evresinin taş bittiği için bitmediği, daha yeni bir teknoloji geldiği için sona erdiğidir. Şayet bronzdan alet yapmak daha kolay ve ucuz hale gelmeseydi dünya taş periyodunda kalmaya devam edecekti. Taş periyodu bitti, zira insanlığın gereksinimini karşılamak için daha iyi teknolojiler geliştirildi.
Tıpkı halde dünyayı kirleten fosil yakıt bölümü de petrol, kömür ve gaz biteceği için değil fakat yeni teknolojilerin geliştirilmesiyle yenilenebilir güç kaynaklarının daha maliyet faal hale gelmesiyle sona erecektir. Petrol ve kömür hiçbir vakit tükenmeyecek fakat beşerler bunları çıkarmak yerine toprağın altında tutmayı tercih edecekler.
Fosil yakıtta dışa bağımlı bir ülkeyiz ancak rüzgar, güneş, jeotermal ve hidroelektrikte kaynak açısından yüksek potansiyele sahibiz. Bu kaynakları hızla değerlendirmeye almalıyız. Bizim de de başka ithal güç bağımlısı ülkeler üzere artan güç gereksinimini karşılarken hem pak hem de sürdürülebilir güç olmasına dikkat etmemiz gerekiyor. Bu noktada Türkiye, yenilenebilir güç kaynaklarının hissesini artırma niyetini çoktan açıkladı. Bu istikamette sayılara yansıyan olumlu gelişmeler de var. Yenilenebilir güce geçiş için tıpkı vakitte yenilenebilir güç ekipmanlarını da içeride üretebilmek gerekiyor. Bu kapsamda ek teşviklerin de sağlanması gerekir.
Hülasa, Türkiye yenilenebilir güç potansiyelini kullanmalıdır. Artan petrol fiyatları bu sürecin hızlandırıcısı olmalıdır.
Milliyet
