MİTHAT YURDAKUL Ankara – Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, koronavirüs aşısı ve PCR testi olmayan emekçilerin durumuna açıklık getirdi. Bu durumdaki emekçilerin telafi çalışması ve uzaktan çalışmaya yönlendirilebileceğini bildiren bakanlık, işten çıkarmanın ise, “son çare” olarak görülmesi gerektiğini bildirdi.
Bir müddet evvel yapılan düzenlemeyle, Kovid aşısı olmayan emekçilerden mecburî olarak haftada bir kere PCR testi istenmesinin önü açılmıştı. Lakin düzenlemeye karşın pek çok emekçi, hem aşıdan hem testten kaçındı.
Milliyet’in edindiği bilgiye nazaran, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nca patronların çalışanlarından isteyeceği PCR testi ve çalışanların alması gereken tedbirlerin duyurulmasından sonra pek çok uzmanın farklı görüş bildirmesi nedeniyle uygulamada meseleler yaşandı.
Bunun üzerine patronlar, aşı yaptırmayan ve PCR testi ibraz etmeyen çalışanların iş mukavelelerinin haklı sebep ile sona erdirilmesi yahut bu şahısların işyerlerine alınmaması durumunda çalıştırılmadıkları müddetlerde fiyatları konusunda bakanlıktan görüş istedi.
Hastalığa yakalanırsa
İşverenlerin başvurusunu mevzuat istikametinden inceleyen Çalışma Bakanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) bilgi verdi. Patronların çalışanlarından isteyeceği PCR testi ve Kovid-19 önlemleri ile ilgili yazının daha evvel 81 vilayet valiliğine gönderildiğini hatırlatan bakanlık, patronların Kovid aşısı tamamlanmamış personelleri sıhhat riskleri konusunda yazılı olarak bilgilendirmesi gerektiğini belirtti. Yazıda, bilgilendirmeye karşın aşı olmayan personellere Kovid tanısı konmasının, toplumsal güvenlik mevzuatı açısından mümkün sonuçlarının da işverence emekçilere bildirilmesi istendi.
Fazla çalışma sayılmayacak
İş mevzuatındaki bir düzenlemenin de, “telafi çalışması” olduğuna dikkat çeken bakanlık, patronun 4 ay içinde çalışılmayan mühletler için telafi çalışması yaptırabileceği bildirildi.
Azami titizlik istendi
Bakanlık, bu müddetlerin fazla çalışma sayılmadığını hatırlattı. Bakanlık yazısında, telafi çalışması yaptıracak patronun; gereçkesini ve hangi tarihte çalışmaya başlanacağını çalışana bildirmesi gerektiğine işaret edildi. Bakanlık yazısında, işyerinde karşılaşabilecekleri sıhhat ve güvenlik riskleri konusunda yazılı bilgilendirmeye karşın aşı yaptırmayan yahut PCR testi sunmayan etmeyen çalışanlar hakkında, sayılan hallerde süreç yapılabileceği tabir edildi.
Bakanlık, iş örgütlerine ihtarında, personellerin işsiz kalmamaları için azami titizlik gösterilmesini ve Yargıtay kararlarında da vurgulandığı biçimde, iş kontratının feshinin ise son deva olmasını istedi.
Fesih nasıl olacak?
Aşı ve test yaptırmayan çalışanların işten çıkarılması sorusu yöneltilen bakanlık, belgisiz vadeli iş mukavelelerinin feshinden evvel durumun öbür tarafa bildirilmesi gerektiğini, iki ile sekiz hafta ortasındaki bildirim müddetlerine uymayan tarafın tazminat ödemek zorunda olduğuna dikkat çekti.
Yazıda, “İşveren bildirim müddetine ilişkin fiyatı peşin vermek suretiyle iş mukavelesini feshedebilir” denildi. İş Kanunu’na nazaran iş kontratı feshinin geçerli sebebe dayandırılması gerektiğine işaret eden bakanlık, aski halde fesihin sonuçları olduğunu hatırlattı.
Bakanlığın yazısında, haklı fesih kaidelerine dikkat çekilerek, bu durumlarda patronun, vadeli yahut süresiz iş mukavelelerini bildirim müddetinden evvel feshedebileceği kaydedildi. Yazıda personelin hastalık yahut başka nedenlerle çalışamadığı günlerde, iş yahut toplu iş kontratında bu hususta bir karar bulunmaması halinde fiyat alamayacağı hatırlatıldı.
Kontrata ayar
Aşı ve test olmayan emekçiler için alternatifleri de sıralayan bakanlık, meskenden çalışmayı da içine alan uzaktan çalışma mevzuatına dikkat çekerek, “İş ilgisi direkt uzaktan çalışma kontratı ile kurulabilir yahut halihazırda çalışan çalışanın iş mukavelesi, personelin ve patronun muahedesi halinde, uzaktan çalışma mukavelesine dönüştürülebilir” kararına dikkat çekti.
FOKUS
En çok 3 saat, tatil günü yasak…
İş Kanunu’nda “telafi çalışması”, “Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden evvel yahut sonra işyerinin tatil edilmesi yahut emsal nedenlerle işyerinde olağan çalışma müddetlerinin kıymetli ölçüde altında çalışılması yahut büsbütün tatil edilmesi ya da çalışanın talebi ile kendisine müsaade verilmesi hallerinde, patron 4 ay içinde çalışılmayan mühletler için telafi çalışması yaptırabilir” tabiri ile anlatılıyor. Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma mühleti olan 11 saati aşmamak kuralı ile günde 3 saatten fazla olamıyor. Tatil günü telafi çalışması yasak.
Milliyet
