Corona virüsü salgını ile durma noktasına gelen ekonomiyi yine canlandırabilmek için iktidarında teşvik etmesiyle bankalar, tarihindeki en süratli kredi büyümesine imza atmaya hazırlanıyor. Kolun yekun kredi hacmi 19 Haziran itibarıyla 3 trilyon 220 milyar liraya ulaştı. Yıllık büyüme suratı da yüzde 27 oldu. Böylelikle şimdi yılın yarısındayken, kredi hacmi 4.4 trilyon liralık ulusal gelirin (GSYH) yüzde 73’üne erişti. Son bir yılda 680 milyar lirayı bulan kredi hacmi genişlemesinde kamu bankaları öncü rol oynadı. 12 ayda kredilerin 416 milyar lirasını kamu bankaları kullandırdı.
KALİTESİZ BÜYÜME
Devletlerin büyümesiyle kredi genişlemesi arasında direkt bir ilgi var. Lakin, bunalıma karşı yalnızca bol kredi ve hane halklarını daha ağır borçlandırmaya dayalı harcamalar üzerinden kurgulanan model büyümenin kalitesine ait tartışmalar da alevleniyor. Türkiye’nin 2001 sonrasında uzun yıllar nizamlı büyüyebilmesinin kaynağı da krediler olmuştu. Gelgelelim kredi genişlemesiyle büyüme sağlamak zorlaştıkça, avantajlarından çok daha fazla dezavantajları ön plana çıkıyor. Ekonomist Dr. Murat Kubilay, geri ödeme suratı yüksek ve verimli girişimlerin azaldığını ve en çok kredi almak isteyenlerin batık ve yarı batık işletmeler olduğunu söyledi.
Kubilay, bu ortamda sorumluluğun devlet bankalarına kaldığını belirterek, “Bu halde fonlanan birçok kredinin arkaya dönüşü olmayacağı için, batık kredilerin yükü devlete ve en nihayetinde vatandaşa kalmış oluyor. 2. olarak, TL cinsi kredilerin son durağı, iktisat idaresine ait inanç yoksunluğundan dolayı döviz tevdiat hesabı yani döviz talebi oluyor. TL’nin değersizleşmesi ve pahalılığın denetim altına alınamaması döngüsünden çıkamaz hale geliyoruz” dedi.
Kredileri teşvik edici siyasetlerin örneğin; 15 Temmuz darbe teşebbüsü üzere inanılmaz hallerde yahut 2017’de Kredi Garanti Fonu vasıtasıyla kısa müddetli uygulandığında maksadına ulaşabildiğini kaydeden Kubilay, “Bu politikayı 2013’ten beri 7 yıl, direkt yahut dolaylı uygularsanız daha çok batık kredi, bankaların zayıflaması, devlet banklarının hizmet zararı, dinmeyen pahalılık ve süreklilik arz eden kur patlamaları kaçınılmaz sonuç olur” tahlilini yaptı.
Sözcü
