1
Mahsusen çamaşır suyu, deterjan ve el dezenfektanları tasarrufunun ağırlaşması, başta evlatlar olmak üzere yaşlılar ve öbür aile bireyleri için zehirlenme riski taşırken Öğr. Gör. Hasret Karagöl deterjanların birçoklarında çok ölçüde fosfat ve klor bulunduğunu ve bu nedenle bulaşıkların iyice durulanması gerektiğini söyledi.

2
Yerküre Sıhhat Örgütü (DSÖ) datalarına nazaran yerkürede düşmeler, yanıklar ve zehirlenmeler, mesken kazalarında yaralanma ve mevt vakalarının en kıymetli sebepleri arasında. Türkiye’de ise hane kazalarının yüzde 45.4’ünün 0-6 yaş öbeği çocuklarda görüldüğü belirlenmiş ve tıpkı yaş kümesindeki çocuklarda kazara yakıcı husus içilmesi sıklığı ise yüzde 81 olarak saptanmış durumda.

3
Öğr. Gör. Hasret Karagöl, çamaşır suyu ve kimyasal arilik hususlarının içilmesi sonucu ağızdan mideye kadar olan nahiyede önemli hasar oluşabildiğini, ayrıyeten bu durumun egzama, bağırsak kanseri ve teneffüs yolları enfeksiyonlarına da yol açabileceğini belirtti. Karagöl, kokulu deterjanların (tuz ruhu, kezzap, çamaşır suyu) yutulmasının yanı sıra solunmasının da zararlı olduğunu tabir etti. Karagöl, çamaşır suyu ya da gibisi öbür dezenfektanlar ve kimyasalların konutta inançlı tasarrufu konusunda ikazlarda bulunurken arilik unsurlarının birçoklarının kokusu ve rengiyle evlatları cezbedebileceğine dikkat çekerek şunları söyledi:

4
“Ailelerin bu hususları satın aldıktan sonra farklı kaplara (pet şişe, bardak, kavanoz, poşet gibi) koyup bu kapları da kolay ulaşılabilir bir yanda sakladıkları görülmektedir. Bu eserlerin içecek ve yiyecek kaplarına konmaması, katiyetle kendi kaplarında saklanması, su, kola şişesi üzere içecek şişelerinde saklanmaması gerekmektedir.”

5
Karagöl, “0-6 yaş öbeğindeki evlatların kazara içebildikleri paklık unsurlarının münâsib ortamlarda, kilitli olarak saklanması, evlatların ulaşamayacağı yüksek ve saklı taraflara konulması gerekir” ikazında bulundu.

6
Ambalajında ‘Dikkat’ ya da ‘Tehlikeli’ uyarısı olan klorak ya da amonyak içeren unsurların yüksek riskli öbeğe giren eserler olduğunu belirten Karagöl, bu cins eserlerin tasarrufunun astımlı evlatların teneffüs ezası yaşamalarına neden olabileceğini söyledi. Bu eserler kullanıldığında astımlı evladın odaya en az 20 dakika sonra girmesine ihtimam gösterilmesi gerektiğini vurgulayan Hasret Karagöl, aklık kimyasallarının hanede inançlı tasarrufu konusunda ise şu tekliflerde bulundu:

7
“Deterjanların birçoklarında çok ölçüde fosfat ve klor vardır. Bunların yutulması ve solunması zararlıdır. Bu yüzden deterjanlarla yıkanan bulaşıklar iyice durulanmalı. Kimyasal husus kullanıldığında hami olarak eldiven takılmalı. Kimyasal aklık materyalleri katiyen birbirine karıştırılarak kullanılmamalı. Arilik yapılan sahada cam açıkken çalışılması, kimyasal unsurun solunmaması açısından kıymetli bir önlemdir.”

8
Zehirlenmenin zehrin vücuda giriş yollarına nazaran sindirim, teneffüs, deri olmak üzere üç yolla meydana gelebileceğini belirten Öğr. Gör. Hasret Karagöl; zehirlenme durumunda bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı, soğuk terleme, renkte solukluk, bilinç bulanıklığı, şok, havale, baş dönmesi, teneffüs güçlüğü, siyanoz, göğüs ağrısı, çarpıntı ve kalp durması yaşanabileceğini söyledi.

9
Karagöl bu durumlarda yapılacak birinci müdahale pratiklerine dair şu haberleri paylaştı: “Sindirim yoluyla zehirlenmelerde; kimyasal husus alımı sonrasında aileler, evladı kusturmaya çalışmakta ya da limon suyu, yoğurt, ayran, zeytinyağı, sirke, nane, çiğ yumurta, tuzlu su ve nar suyu üzere meşrubat ya da yiyecekler vermektedir. Lakin kimyasal unsur içiminden sonra öteki bir yiyecek/içeceğin verilmesi total gastrik volümü artırıp kusmayı uyarabileceğinden, ağızdan hiçbir şey verilmemelidir. Zira maddeyi yutarken zedelenen yemek borusu ve gırtlak, kusma ile yine zarara uğrayacaktır. Bu yüzden evlatların hiçbir şey yapmadan en kısa mühlet içinde hastaneye getirilmeleri daha makuldür. Lakin bilinç açık ise ağız su ile çalkalanır, kimyasal husus ele temas etmişse el sabunlu su ile yıkanır.

10
Zehirlenmeye neden olan husus ne olursa olsun hasta katiyen kusturulmaya çalışılmaz. Acil tıbbi yardım (112) istenir. İçilen unsurun tipi, hikayenin saat kaçta yaşandığı üzere vakayla ilgili malumatlar kaydedilir. Kimyasal hususların vücuda dökülmesiyle oluşan yanık durumunda da kimyasal unsur süratle vücuttan uzaklaştırılmalıdır. Bir eldiven yahut poşet yardımıyla evladın üzerindeki kıyafetler çıkarılmalıdır. Yanık yeri akan suyun altında uzun müddet yıkanmalıdır. Evlat en kısa hengamda bir sıhhat kuruluşuna götürülmelidir. Teneffüs yolu ile zehirlenmelere karşı birinci müdahalede de hasta çabucak saf havaya çıkarılmalı, çıkarılamıyorsa cam ve kapılar açılarak ortam havalandırılmalıdır.”

Sözcü