Diyarbakır’ın Eğil ilçesinde, duvarları farklı haç motifleriyle bezenmiş Mor Yuhanna Manastırı’na ilişkin 1600 yıllık kaya kilise turizme kazandırılacak.
Kur’an-ı Kerim’de isimleri geçen Zülkifl ve Elyesa peygamberlerin defnedilmiş olduğu, Asurlular vaktinde yapıldığı varsayım edilen Asur Kalesi ve manevi iklimin yanı sıra Kralkızı Baraj Gölü, sur sarnıçları ve tarihi yapısıyla da ilgi gören Eğil, yürütülen çalışmalarla kültür ve inanç turizminde ilgi odağı olmayı sürdürüyor.
Eğil Kaymakamlığı ve belediyesince bir yandan Kültür ve Tabiat Varlıklarını Müdafaa Şurasından alınan müsaadeyle Asur Kalesi’ndeki kapalı tünellerin açılması için çalışma başlatılırken öteki yandan kale etrafında hafriyat yapılması için hazırlıklar sürüyor.
Kale etrafında yer alan, günümüze bir cildi ulaşan “Kilise Tarihi” isimli kitabın müellifi Efesli Yuhanna olarak bilinen lakin Eğilli olan Yuhanna’nın bir müddet eğitim verdiği manastırın bulunduğu alanda ve manastıra ilişkin kaya kilisesinde paklık ve hafriyat çalışması başlatılacak.
Duvarlarında çok sayıda birbirinden farklı haç motifinin bulunduğu, 1600 yıllık olduğu belirtilen kilisenin yürütülecek çalışmalarla turizme kazandırılması hedefleniyor.
“Kazılar ilkbaharda başlayacak”
Eğil Kaymakamı ve Belediye Lider Vekili İdris Arslan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilçenin bilhassa peygamber kabirleriyle inanç turizmi açısından değerli bir noktaya ulaştığını söyledi.
“Eğil yalnızca İslam tarihi için değil, hem Yahudi hem de Hristiyanlık
Arslan, “İnşallah kazılarımız ilkbaharda birinci olarak kilisede başlayacak. Birçok farklı haç motifiyle bezenmiş olan bu kiliseyi insanlarımızın ziyaretine açmış olacağız. En kısa vakitte burayı bütün dünyanın hizmetine hazırlamış olacağız.” dedi.
Yerli ve yabancı ziyaretçileri Eğil’e davet eden Arslan, “Misafirlerimizi ağırlayalım ve bu hoş coğrafyayı daima bir arada tanıyalım. El ele verip bu hoş coğrafyaya kıymet katalım.” tabirlerini kullandı.
“Kilise adeta bir ‘haç müzesi’ konumunda”
Dicle Üniversitesi (DÜ) Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız da Mor Yuhanna’nın Eğilli olduğunu, Efes’te yaşadığı için “Efesli Yuhanna” olarak kayıtlara geçtiğini lisana getirdi. Yuhanna’nın bu ilçede bir mühlet yaşadığını vurgulayan Yıldız, bu manastırda ders verdiğini de aktardı.
Manastırın uzun müddet ilçede eğitim veren bir kurum olarak faaliyetine devam ettiğini belirten Yıldız, daha sonra buranın yıkıldığını anlattı. Yıldız, manastırın bir modülü olan ve kaya kilise olarak isimlendirilen kilisenin günümüze kadar ayakta kaldığını kaydetti.
Kaya kilisenin bir kilisede görülmesi gereken bütün özellikleri taşıdığına işaret eden Yıldız, hem Mor Yuhanna Manastırı’nın bir kesimi olması hem de Mor Yuhanna’nın anısını yaşatıyor olmasından ötürü değer taşıdığını bildirdi.
“Kilisede Hristiyanlık ikonografisinde değerli bir yer tutan haç motifinin her türlü çeşidini bulabiliyoruz. Çok değişik formlarda haç motifleri işlenmiş. Kilise adeta bir ‘haç müzesi’ pozisyonunda. Duvarları haçlardan örülmüştür. Çok yer gezdim, hayatımda birinci defa bu kadar haç motifinin işlendiği bir kilise gördüm. Bu alan üzerinde çalışan bilim insanlarını buraya davet ediyorum.” tabirlerini kullanan Yıldız, kaya kiliselerin bilhassa erken Hristiyanlık periyodunda kullanıldığını söyledi.
Mor Yuhanna Manastırı’nın milattan sonra 4. yüzyılın başlarında inşa edildiğini düşündüklerini belirten Yıldız, “Kaya kilisenin daha evvelki periyotlarda öteki inançlar tarafından yahut kaya mezar olarak kullanıldığını, manastırın inşasıyla da kiliseye dönüştürüldüğünü aktardı.
Yıldız, “Bir inanç merkezi olan peygamberler, sahabeler, hükümdarlar kenti olan Eğil’in birebir vakitte Hristiyan inancı için de değerli bir yerleşim yeri olduğunu yeniden bu kilisedeki kalıntılardan anlıyoruz.” sözlerini kullandı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Ahmet Kaplan
Haberler.com
