Kurtuluş Savaşı’nın sembolü haline gelmiş çok sayıda fotoğrafta emeği bulunan Etem Tem’in anılarından oluşan “Tarihe Tanıklık Eden Bir Objektiften Kurtuluş Savaşı: Etem Tem’in Hatıraları” kitabı Yeditepe Üniversitesi Yayınevi’nden çıktı.
Etem Hamdi Tem, Ulusal Caba’nın başlarında Mustafa Kemal Atatürk‘ün yanındaki tek fotoğraf makinesi sahibi yedek subaydı. 1921 yılından Atatürk’ün ortamızdan ayrılışına, 10 Kasım 1938’e kadar, tarihi, yeri muhakkak 700’e yakın fotoğraf, bir kısmı Kurtuluş Savaşı’na ilişkin 800 metre sinema sineması çekti. Etem Tem, kendi tabiriyle “Elli yıl, yüz yıl ve daha ileride dünyaya gelecek Türk çocuğu, ‘bu devletin kurucusu Atatürk işte budur’ diyebilsin” diye, fotoğrafları ile Atatürk’ün yanında bulunduğu sürece şahit olduğu vakalara dair notlarından bir arşiv oluşturdu. Bu hazine bugün, Yeditepe Üniversitesi Atatürk Prensipleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Tülay Alim Baran tarafından yapılan titiz çalışma sonucunda kitap haline getirildi.
KOCATEPE’DEKİ KURTULUŞ ABİDESİ
Etem Tem, Kurtuluş Savaşı sırasında her biri tarihe tanıklık etmiş çok sayıda fotoğraf çekti, fakat bilhassa, Büyük Taarruz sırasında Kocatepe’de çektiği, Mustafa Kemal’in başparmağının dudaklarının ortasında olduğu fotoğrafıyla hafızalara kazındı. Fotoğrafla birlikte anılarına da şu notu düştü: “Sade bir asker esvabı, teklifsiz bir hal, çevik bir beden çizgisi, sonra bütün vukuatı içinde doğurup içinde yoğuran o baş, o eşsiz insan kafası… Resme bir kez daha bakınız. Hiçbir milletin bu alelade fotoğrafından daha hoş kurtuluş abidesi yoktur…”
DÜNYANIN GÖZLERİNİ KAMAŞTIRAN BİR ZAFER
Etem Tem, anılarına başlarken bizlere bırakılan emanetin bedelini yüz yıllar geçtikten sonra da anlayabilmemiz için ise şu cümleleri kurdu:
LARIN BİR KISMI YANGINDA YOK OLDU
Etem Tem, büyük bir fotoğraf arşivine sahipti lakin, elindeki hazineyi çok daha zenginleştirecek olan, şahsen kendisinin Kurtuluş Savaşı sırasında çektiği fotoğrafların bir kısmı ne yazık ki büyük İzmir yangınında, fotoğrafları baskı için bıraktığı dükkanın yanması nedeniyle yok oldu. Elde kalanlar ise eşi tarafından korundu.
100. YILDA BÜYÜK GURUR
“Bu anıların yayınlanması hem EtemTem’in hizmetine ve dileğine bir katkıda bulunacak hem de verdiği fotoğraf ve sinema listesi sayesinde kimin tarafından çekildiği tam belirli olmayan kimi fotoğrafların gerçek sanatkarının da ortaya çıkması kelam konusu olacaktır. Biz bu anıların ve fotoğrafların hikayelerinin gün yüzüne çıkmış olmasına vesile olarak EtemTem’i daha iyi tanınır bir hale getirebileceğimizi umuyoruz. Etem Bey’in anıları yazma hedefini oluşturan gelecek nesillerin Mustafa Kemal Atatürk’ü tanıması ve bu savaşın nasıl kazanıldığını anlaması konusunda elinde bulunan fotoğrafların ve anıların elbet ki büyük değeri var. Bu yapıtı Ulusal Gayret’in başlaması ile Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılmasının 100. Yılında toplumla buluşturmanın büyük memnunluğunu yaşıyoruz.”
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
Haberler.com
