Balıkesir’in Erdek ilçesindeki Kyzikos Antik Kenti’nde yer alan Hadrian Tapınağı’nda devam eden hafriyatlarda modüller halinde çok sayıda taş nesne bulundu.
Kapıdağ eteklerinde kurulan antik kentte kazılara, 2 Temmuz’da Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurettin Koçhan başkanlığındaki grup tarafından yine başlandı. Hafriyat grubu, ismini Roma imparatoru Hadrian’dan alan tapınakta çalışmalarını sürdürüyor.
Uzunluğunun 116 metre, genişliğinin ise 62 metre olduğu kestirim edilen tapınağın, Efes Artemis ve Didim Apollon tapınakları kadar büyük olduğu belirtiliyor.
Koçhan, AA muhabirine, hafriyata Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Balıkesir Büyükşehir Belediyesinin takviye verdiğini söyledi.
Tapınağın kabartma neslinin 1,60 metreden fazla, sütun başlıklarının ise 2,49 metre uzunluğunda olduğunu belirten Koçhan, bunların emsalleri ortasında en yükseklerinden olduğunu anlattı.
Büyük ihtimalle tapınağın imalinin tamamlanamadığı bilgisini veren Koçhan, şunları kaydetti:
“Tapınağın çabucak kuzeyinde büyük olasılıkla bir agora vardı. 166 yılında filozof Aristides bu agorada bir konuşma yapıyor ve şöyle diyor, ‘Öylesine büyük bir tapınak yapmışsınız ki dağların yerini tutmuş. Gemiciler kentleri dağlardan tanır lakin sizin kent tapınaktan tanınıyor.’ Hakikaten tapınak süper bir yapıya sahip. Tapınakta bulunan bezemeler kırmızı, mavi ve altın yaldızla boyanmış. Burada yaptığımız hafriyatlarda, kabartma jenerasyonuna ilişkin baş kısımları bulduk ve bir bayana ilişkin olan başın saçlarında da altın yaldızlı boya ile karşılaştık. Korinth nizamında, çift sıra sütunlu tapınağın dışa gelen sütunlarının başlıkları da altın yaldızla boyanmış. Buranın çatı kiremitleri mermerden yapılmış. Böylesine anıtsal bir yapı lakin en kıymetli talihsizliği, sık sarsıntılardan ziyan görmüş olması. Bölge 1085’te Selçukluların egemenliğine giriyor, bu periyotta artık İstanbul öne çıkmaya başlıyor. Kyzikos’ta limanlar vakitle kapanıyor, kent eski değerini yitirmeye başlıyor. Bu nedenle de burada çöküş başlıyor.”
Tapınağın ölçüleri de belirlendi
Prof. Dr. Koçhan, geçen yıl tapınağın kuzeybatı köşesini bulduklarını, böylelikle genişliğini belirleyebildiklerini aktardı.
Hadrian Tapınağı’nda buldukları kesimlerin genelde kabartma nesline ilişkin olduğunu bildiren Koçhan, “Tapınağa ilişkin heykeltıraşlık yapıtlarını daima kesimler halinde buluyoruz zira burası yüzlerce yıl kireç ocağı olarak kullanıldığından malzemeyi kırmışlar, bir kısmını kireç yapmışlar. Biz de onlardan artan kısımları bulabiliyoruz. Bu yıl da kabartma jenerasyonuna ilişkin kimi kesimler çıkardık. Kalkanlı bir figürün gövde kısmı, figürlerin baş, kol kısımlarına ilişkin modülleri bulduk.” diye konuştu.
Koçhan, en kıymetli buluntularından birinin, 2013’te gün ışığına çıkardıkları sütun başlığı olduğunu vurguladı.
Tapınağın ölçülerini tam olarak belirlemelerinin de değerli bir bulgu olduğuna değinen Koçhan, “Buna nazaran en azından çizim ölçeğinde de olsa tapınağın bu yıl yine kurma denemesini yapabileceğiz.” dedi.
Geçmişi milattan evvel 5000’li yıllara uzanan Kyzikos’un en eski kavminin, Dolionlar olduğu biliniyor. Milattan evvel 1200’lerde Ege ve Balkanlar’dan göç eden kimi kavimlerin yerleştiği bölge, bir mühlet İyonya kentlerinin en kıymetlilerinden Miletos’un kolonisi olarak varlığını sürdürdü.
Kyzikos, bağlı bulunduğu varlıklı Lidya devletinin milattan evvel 546’da yıkılmasıyla Pers egemenliğine geçti. Milattan evvel 364’te bağımsızlığını kazanan Kyzikos, 334 yılında Büyük İskender’in Persler’i yenmesiyle Makedonyalıların egemenliği altına girdi.
Son olarak Romalıların eline geçen bölge, 300’lü yıllarda değerini yitirmeye başladı. 7-8’nci yüzyıllarda iki zelzelede büyük ziyan gören Kyzikos, 1063’teki zelzelede neredeyse yerle bir oldu.
Kaynak: AA
Haberler.com
