Kanser ağrısı çeken hastaların yüzde 50’sinin kâfi ağrı tedavisi alamadığına dikkat çeken Algoloji (Ağrı tedavisi) Kısmından Prof. Dr. Haci Ahmet Alıcı, “Ağrı kesicilerden yeteri kadar sonuç alamayan kanser hastalarında morfin pompaları, hudut blokları, omurilik pili yahut ablatif metotlarla ağrılarını azaltmada büyük muvaffakiyet sağlıyoruz” dedi.
Kanser ağrılarının tedavisine ait kıymetli açıklamalarda bulunan Medipol Mega Üniversitesi Hastanesi Algoloji (Ağrı tedavisi) Kısmından Prof. Dr. Haci Ahmet Alıcı, her yıl yaklaşık 9 milyon yeni kanser tanısı konulduğuna işaret etti. Kanserin bedenin çeşitli bölgelerindeki organ yahut dokulardaki hücrelerin sistemsiz olarak bölünüp denetimsiz çoğalması ile oluştuğunu hatırlatan Prof. Dr. Haci Ahmet Alıcı, “Kötü hücrelerin oluşturduğu bir hastalık kümesi. Dünya Sıhhat Örgütü istatistiklerine nazaran dünyada her yıl 9 milyon civarında yeni kanser tanısı konuluyor. Çağımızın kıymetli bir sıhhat sorunu. Gerek hastalığın kendisi ve gerekse de oluşturduğu ruhsal, toplumsal sorunlar büyük zahmet ve acılara sebep oluyor. Kanserin sebep olduğu ağrı bu hastalığın doktora birinci müracaat sebebi olabilir. Birden fazla vakit ağrı hastalığın ilerleyen vakitlerinde ortaya çıkar ve hastanın yaşamsal faaliyetlerini ve tedavisini engelleyebilir” diye konuştu.
“AĞRININ ALTINDA 3 NEDEN YATIYOR”
Kanser hastalarında ağrı görülme sıklığına değinen Prof. Dr. Alıcı, şöyle devam etti:
“Ağrı kanser hastalarında kıymetli bir şikayet olup hastaların yüzde 30 ila 45’inde erken devirde ortaya çıkabilirken, geç periyot hastalarının yüzde 75 ila 90’ında bir sorun olarak karşımıza çıkabiliyor. Bu ağrıların şiddeti yüzde 50 hastada orta-ciddi olarak tanımlanırken, hastaların yüzde 30’unda ağrılar önemli ve dayanılamayacak kadar şiddetli olabilir. Maalesef kanser ağrısı çeken hastaların yüzde 50’si kâfi ağrı tedavisi alamamaktadır. Kanser ağrısı üç nedene bağlı olarak meydana gelir. Yüzde 77 tümörün kendisine, yüzde 19’u kanser tedavisi sırasında uygulanan cerrahi, kemoterapi ve radyoterapiye, son olarak yüzde 4’ü kanser dışı nedenlere bağlıdır. Tümörler, dolanım bozukluğu yaparak, metastazlara bağlı kemik kırıklarına neden olarak, iltihabi tepkiye yol açarak, hudutlara bası yaparak ve içi boş organların (örneğin mide ve bağırsaklar) yahut çeşitli kanalların (örneğin safra kanalları) tıkanmasına yol açarak ağrıya sebep olurlar.”
BİRİNCİ ADIM BASAMAK TEDAVİ FORMÜLÜ
Prof. Dr. Alıcı, kanser hastalarının ağrılarında medikal tedavi, girişimsel ve ablatif usuller kullandıklarını belirterek, şu bilgileri verdi:
“Medikal tedavide analjezik ilaçları yani ağrı kesicileri kullanıyoruz. Ağrı kesiciler kanser ağrılarının yaklaşık yüzde 70-85’inde tesirlidir. DSÖ’nün 1986’da yayınladığı ve daha sonra revize ettiği teklifleri doğrultusunda ‘Basamak tedavi’ tekniği kullanılıyor. Şayet ‘Basamak tedavi’ yetersiz kalırsa girişimsel prosedürler tercih edilmeli. Fakat her basamak tedavisinde ayrıyeten girişimsel süreçler ek edilebilir yahut girişimsel süreçler bir 4’üncü basamak olarak da kullanılabilir. Gerek ilaç tedavisiyle gerekse girişimsel tekniklerle kanser ağrılarının tedavisinden son derece başarılı sonuçlar alınıyor. DSÖ’nün kanser ağrısının tedavisinde önerdiği basamak prensibine nazaran; 3’üncü basamakta uygulanan oral yolla alınan ilaçlar yetersiz olduğunda ağrı pompası (port ve pompalarla morfin ve gibisi ilaçların beyin omurilik sıvısına verilmesi), bu prosedür de yetersiz olursa nörolitik (sinir tahrip ederek) hudut blokları, nöromodülasyon ve nöroablasyon teknikleri kullanılır.”
“CERRAHİ SİSTEMLER DE UYGULANABİLİR”
Kimi kanser ağrı cinslerinin tedavisinde cerrahi, radyasyon ve anestetik tekniklerin faydalı olabileceğini anlatan Prof. Dr. Alıcı, “Cerrahi, tümörlerin boyutunu küçültmek, tümörü sindirim sistemini tıkama yolunun dışına çıkarmak, sonlar üzerindeki baskıyı hafifletmek yahut kanser büyümesiyle ilgili sıvıları (asitler) boşaltmak için kullanılabilir. Bazen cerrahi, kemik yahut spinal metastazlardan kaynaklanan ağrıyı azaltmak için radyasyon yahut kemoterapi ile tedavi edilen kemikleri stabilize etmek için de kullanılır. Kanser ağrılarında kullanılan girişimsel sistemler, bilhassa ameliyathane odalarında olmak üzere özel alanlarda Floroskopi, USG, bilgisayarlı tomografi üzere aletler eşliğinde özel iğneler ve aletler kullanarak yapılan süreçlerdir. Bunlar ağrı kesici uygulanarak sedasyon ve lokal anestezi altında hastalarla irtibat kurularak yapılan süreçlerdir. Çoğunlukla cilde rastgele bir kesi yapılmadan yapılır. Lokal anestezi ve sedasyon altında yapıldığı için uygulama sırasında hastaların ağrı, acı duyma oranı çok düşüktür ve o anı hatırlamazlar” sözlerini kullandı.
MORFİN POMPASI, HUDUT BLOKLARI, OMİRİLİK PİLİ
Prof. Dr. Alıcı, kanser ağrısını hafifletmek için kullanılan girişimsel prosedürlerin 4 ana kategoriye ayrıldığına dikkati çekerek, şu sözleri kullandı:
“Kanser hastalarının bir kısmında ağız yoluyla, cilt üzerinden, rektal ve parenteral kullanılan morfin gibisi ilaçlarla kâfi ağrı giderme sağlanamayabilir. Bu hastalarda yahut tolere edilemeyen yan tesirler oluştuğunda morfin gibisi ilaçlar epidural yahut intratekal (Beyin omurilik sıvısı içine) yolla uygulanır. Morfin pompaları uzun vadeli kullanım için uygun yollardan biridir. Burada birinci evvel ince bir kateter üstte kelam edilen epidural yahut intratekal bölgeye yerleştirilir sonra bu kateter cilt altına yerleştirilen bir porta yahut pompaya bağlanır. Bu usulün en değerli özelliği ağızdan alınan doza nazaran yüz misli daha kuvvetli olmasıdır. Kanserde farklı ağrı sendromları da oluşabilir. Bu sendromlarda tek başlarına yahut morfin üzere ilaçların dozunu azaltmak hedefi ile lokal anestezik ve steroid ile hudut blokları uygulanır. Yeniden ağrıyı ileten hudutlara radyofrekans termokoagülasyon ile yani ısı ile hudut yakılabilir. Öteki prosedürlere dirençli ağrılarda ise omurilik pili dediğimiz özel elektrotların omurilik etrafına yerleştirilerek birtakım hudutların uyarılmasıyla ağrının tedavi edilmesi temeline dayanır. Son olarak ablatif teknikler de kullanılabilir.”
ABLATİF TEKNİKLER
Ablatif metotlar ise Prof. Dr. Alıcı, şöyle açıkladı:
“Kimyasal rizotomi de omurilik zarlarından duramater üzerine yahut beyin omurilik sıvısı içine nörolitik solüsyon dediğimiz alkol enjeksiyonları yapılır. Lakin yüzde 50 oranında başarılı olabilir. Menenjit, araknoidit ve felç gelişebilir. Bel ve kalça bölgesine güçsüzlük büyük küçük abdest kaçırma, temas duyusunun kaybı ve disestezi olabilir. Kordotomi ise boyun bölgesinden omuriliğe girilerek ağrıyı ileten hudutların perkütan radyofrekans termokoagülasyon ile tahribatı sonucu, karşı beden yarısında ağrı ve sıcaklık duyusu durdurulur. Üst ve alt ekstremite ve gövdedeki tek taraflı ağrılarda uygundur. Muvaffakiyet oranı yüzde 80 ila 90’dır. Tesiri bir yıl kadar sürer. Güçsüzlük, ataksi, mesane disfonksiyonu, disestezik ağrı, teneffüs sistemi disfonksiyonu en kıymetli komplikasyonlarıdır.”
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
Haberler.com
