Keçi derisinden yapılan tulukta saatlerce dövülen yoğurttan ayırıp kilosunu 80 liradan satıyorlar

0 1 2 dakika okuma süresi

Yoğurdun yağını ayıran bayanlar suyunu çökelek yapıyor, pazarlama sorunu yaşamıyorlar

Yörüklerin tuluktan tereyağ çıkarma geleneği asırlardır devam ediyor

ANTALYA – Antalya’nın Manavgat ilçesinden Akseki’nin bin 900 metre rakımlı Çimi Yaylasına yaz aylarında hayvanlarını otlatmak için çıkan Yörükler, keçilerinden elde ettikleri sütten tekrar keçi derisinden yapılar tuluk içinde ayran dövme ve yağ çıkarma geleneğini asırlardır sürdürüyor. Tuluk içine koydukları 15-20 kilogram yoğurdu saatlerce sopayla döverek yağını çıkarıp kilogramını daha evvel siparişini aldıkları müşterilerine 80 liradan satıyorlar. Suyunu da kaynatıp çökelek yapan bayanlar pazarlama sorunu yaşamazken müşterileri de siparişlerini yaylaya kadar gelip teslim alıyorlar.

Antalya’nın Akseki ilçesinde yaz aylarında yaylalara çıkan Yörükler, kesilen keçinin bütün halinde çıkarılan derisinin işlenmesiyle yapılan “tuluk” içinde yayık ayran yapmaya devam ediyor. Anadolu’nun artık yok olmaya yüz tutmuş bu geleneğini yaşatan Yörükler, tuluk içine koydukları yoğurdu dönüşümlü olarak 2-3 saat kadar dövüyor. Epeyce yorucu olan dövme sürecinin akabinde tereyağı ve çökelek elde ediliyor.

“Atalarından kalan asırlık gelenek”

“20 kilo yoğurttan 2 kilo tereyağı çıkıyor”

Tuluğun büyüklüğüne nazaran 15-20 kilo yoğurt aldığını aktaran Arıcı, “Tuluğun içine koyduğumuz yoğurda nazaran ortalama 1,5-2 kilogram tereyağı alıyoruz. Aldıktan sonra yağımızı karıştırıyoruz. Yağımızı aldıktan sonra ayranını kazanlara koyup ateşte kaynatarak çökelek yapıyoruz. Yani hayvanlardan elde ettiğimiz sütten tereyağı, çökelek, ayran, yoğurt üzere birçok eser elde ediyoruz. Hayvanlarımızdan almış olduğumuz sütün her şeyini kıymetlendiriyoruz. Ailemizin geçim kaynağı budur. Ben bununla emeklilik primlerini ödüyorum. Karımı bundan sağlıyorum. 3 çocuğum var, çocuklarımı bunlarla büyüttüm. Onları bu meslekten kazandığım çıkarla okutuyorum” diye konuştu.

“Teknolojiye uymadık”

Tuluktan elde ettiği yağda hiçbir katkı hususu olmadığını vurgulayan Arıcı, şöyle devam etti:

“Hayvanlarımız doğal olarak dağda yayılıp geliyor, sütünü sağıyorum. Tüm eserler doğal. Herkes beğenip şad kalıyor. Ürettiğim tereyağını vatandaşlar yaylaya gelip alıyorlar. Haftada bir iki sefer tulukta yağ çıkarma işini yapıyorum. Bu meslek atalarımızdan kalan bir meslektir. Biz mesleği annemizden, babamızdan, ninelerimizden öğrendik. Bugüne kadar teknolojiye uymadık. Geleneklerimizi göreneklerimizi takip ettik. Tulukta yayık yaymak epeyce sıkıntı ve zahmetli bir iş. Yapmış olduğumuz tereyağının kilogramını 70-80 lira ortasında veriyoruz. Pazarlama sıkıntımız yok.”

Yörük bayanlardan 77 yaşındaki Ayşe Arıcı da çocukluğundan beri yaylaya çıktığını anlattı. Yayık ayran geleneğini sürdürdüklerini belirten Arıcı, “Yaymış olduğumuz yoğurttan yağ çıkarıyoruz. Elde ettiğimiz yağı yemeklerde kullanıyoruz. Fazlasını ise satıyoruz. Ayranından ise kaynatarak çökelek yapıyoruz. Çimi Yaylası’nda keçilerimiz, koyunlarımız doğal ortamda besleniyorlar. Burada sütten elde edilen eserlerin hepsi doğaldır” dedi.