Geçen yıl mart ayında başlayan koronavirüs salgınının tesirleri hâlâ devam ediyor. Bir yandan alınan tedbirlerle salgının tesirleri azaltılmaya çalışılırken, öteki yandan aşılama süreçleriyle eski olağana dönülmek için uğraşılıyor. Salgının başladığından bu yana yaklaşık 1 yıllık süreçte devlet de yaptığı ekonomik dayanak paketleriyle hem halka hem de işletmelere dayanak oluyor. Lakin virüsün yayılma suratını düşürmek emeliyle alınan kapanma önlemleri bilhassa restoran ve kafeleri bir oldukça sıkıntı durumda bıraktı.
İŞLETMELER BÜYÜK CİRO KAYIPLARI YAŞADI
Salgının başladığı günlerde kapatılma kararı alınan işletmeler yalnızca yaz devrinde muhakkak bir mühlet ve saatler ortasında açılabilirken, salgında ikinci dalganın yaşanmasının akabinde da tekrar kapandı. Kimi işletmeler bu süreçte konuta servisle ayakta kalmaya çalışsa da, birçok restoranda konuta servis hizmeti verilemediği için büyük ciro kayıpları yaşandı.
İŞLETMELERİN YÜZDE 30’U BİR DAHA AÇILAMAMA TEHLİKESİYLE KARŞI KARŞIYA
İşletmeler kira ödemelerini yapamayacak duruma düştü. Hatta bölüm temsilcilerine nazaran şayet açılma mühleti daha da uzarsa işletmelerin yüzde 30’u bir daha açılamama tehlikesi ile karşı karşıya kalacak. Kısa çalışma ödeneği ile çalışanlarının maaşlarını ödemeye çalışan işletmeler, tedarikçilerine olan borçlarını da ödeme noktasında büyük düşünce yaşıyor. Bu da tarladan başlayan ve restoranlara kadar uzanan tüm kesimleri bir oldukça zorluyor.
Yeme-içme kesimi de yaşanan bu durumun akabinde açılmak için davette bulundu. Hürriyet gazetesi de yeme-içme bölümünün temsilcileri ile restoranların nasıl açılması gerektiğini, alınabilecek tedbirleri konuştu. Kesim temsilcileri bilhassa 5 hususa dikkat çekti.
5 HUSUSTA RESTORANLAR NASIL AÇILSIN
1- Restoranlar bir an evvel ‘en sert tedbirlerle’ açılsın, alınan önlemlere uymayanlar gerekirse kapatılsın.
2- Müşteriler HES koduyla restoranlara giriş yapsın.
3- Aşılamada yeme-içme kesimi çalışanlarına öncelik verilsin, risk en aza indirilsin.
4- Hijyen kuralları en katı halde uygulansın burada oduna müsaade verilmesin
5- Masalar ortası toplumsal aralığa dikkat edilsin, uymayanlar cezalandırılsın
“KURALLARA UYMAYANLAR İFŞA EDİLSİN”
Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Genel Lideri Ramazan Bingöl:
* Restoranların artık bir an evvel açılması gerekiyor. Uçaklara, AVM’lere HES koduyla girilebiliyorsa restoranlara da girilebilir.
* Alınabilecek en sert önlemlere de razıyız. Bu işi iyi yapanlarla berbat yapanlar ayırt edilsin.
* Kurallara uymayanlara en sert cezalar verilsin. Hatta işletmeyi kapatmaya kadar giden cezalar uygulansın.
* Tarım Bakanlığı’nın taklit ve tağşiş yapanları ifşa ettiği bir liste üzere, yeme-içme bölümünde kurallara uymayanlar ifşa edilsin.
* Biz de dernek olarak kontrollere katılabiliriz. Bu mevzuda elimizden gelen dayanağı vermeye hazırız.
* Tüm bakanlıklar ve tabiplerin olduğu bir Bilim Konseyi oluşturulsun, burada alınacak kararlara harfiyen uyulsun.
* TSE ile protokol imzaladık. Kurallara uyanlara ‘Güvenli Restoran Belgesi’ verilecek.
* Bu belgeyi almak isteyenle A’dan Z’ye incelenecek.
* İnançlı Turizm Evrakı yahut İnançlı Restoran Dokümanı olan işletmelerle sorun aşılabilir.
“HEM AÇILMA HEM TAKVİYE BEKLİYORUZ”
Turizm Restaurant Yatırımcıları ve İşletmecileri Derneği Lideri Kaya Demirer:
* Yeme-içme kesiminin kapalı olması 2 milyon aileyi yakından ilgilendiriyor.
* Biz son 10 ayda yalnızca 3-4 ay çalışabildik, açık olduğumuz periyotlarda ise saat kısıtlaması vardı.
* Artık restoranların bir an evvel açılması gerekiyor.
* Müşteriler ve çalışanlar restoranlara HES kodu ile giriş yapsın.
* Esasen restoranlar inançlı turizm sertifikasına sahip. Bu da önlemlerin kâfi olduğunu gösteriyor.
* Aşılama programında yeme-içme kesiminde olanlar öne alınsın.
* Açılırken de saat kısıtlaması olmaması büyük kıymet taşıyor.
* Yalnızca açık alanlar değil restoranın tamamı toplumsal aralık kuralları gözetilerek açılmalı.
* Şayet açılma süreci biraz daha uzarsa, yeme-içme kesiminde bulunan işletmelerin de yüzde 30’u bir daha açılamayacak.
* Bu yüzden bir an evvel açılmanın yanı sıra dayanaklara de muhtaçlık duyuyoruz.
* İşletmeler KDV, sigorta üzere ödemelerini yapamıyor. Kesimde yaklaşık 7 milyar TL’lik vergi yapılandırması oldu.
* Kesimin büyük bir kısmının bankalara borcu bulunuyor. Bunların da ödemesinde meseleler yaşanıyor.
* Devlet işletmelere sahip çıkarsa onlar da çalışanlarına sahip çıkacaktır.
* Bu yüzden kredi ödemelerinde ertelemeye, yapılandırma ödemelerinde de yine tarih belirlenmeli.
* Şayet devlet vergi ve kredi ödemelerinde dayanak olup açılmamıza müsaade ederse gelecek yıldan itibaren ödeyeceğimiz vergilerle devlete daha çok dayanak olabiliriz.
Haberler.com
