Türk Patent ve Marka Kurumu’nun 16 Temmuz 2021 tarihli Resmi Coğrafik İşaret ve Klâsik Eser İsmi Bülteni’nde, coğrafik işaret müracaat süreci tamamlanan ve tescillenen eserler ortasında, Antalya’nın Döşemealtı ilçesinin ismini taşıyan ‘Döşemealtı Halısı’ da yer aldı. Döşemealtı Belediyesi’nce 27 Ağustos 2020’de yapılan müracaat sonucu Döşemealtı Halısı’nın, 8 Temmuz 2021 tarihinden itibaren tescil edildiği duyuruldu.
TARİHİ BİR BEDEL
Tarihi 12. yüzyıla dayanan ünlü Döşemealtı Halısı’nın bölgenin kültürel bedellerinin başında geldiğini söyleyen Döşemealtı Belediye Lideri Turgay Genç, “Döşemealtı Halısı bizim uzun yıllar Yörükler diyarı olan Döşemealtı’nda evlilik çağına gelen kızlarımızın el dokuması ile dokuyarak çeyizlerini düzdügü, aile bütçesine gelir olarak el emeği göz ışığı olarak dokuduğu yöreye has bir halıdır. Döşemealtı halılarımız aksi düğüm yoluyla dokunan kendine has tıpkı vakitte orjinal kökboyasından boyası elde edilen özel motifleriyle donatılmış olan bölgemizin bir değeridir” dedi. Döşemealtı el halısı, 12’nci yüzyıldan sonra Anadolu’ya gelip Antalya’nın Döşemealtı ilçesine yerleşen Teke Yörükleri tarafından coğrafik sona has sarma tezgahlarda elde, Türk (Gördes) düğümüyle dokunan bir halı çeşidi.
ÖZEL DÜĞÜMÜ VAR
Bilinen en eski Döşemealtı el halısı bugün Antalya Müzesi’nde sergilenen Halelli olarak biliniyor. Döşemealtı el halısının atkısı ve çözgü ipi, koyun yününden yapılır. Türk düğümünde ilmek ipliği, iki bitişik çözgü teline yani çözgü tellerinin etrafından iki sefer dolandırılarak atılır. Türk düğümü kullanıldığında, geometrik ve üsluplaşmış desenler dokunurken daha iyi motif halleri elde edilir. Döşemealtı el halısının kenar örgüsü, kilim biçiminde dokunur. Kenar örgüsü halının ilmeksiz kısmıdır. Kenar örgüsünde kullanılan ip de yündür ve halının taban rengindedir. Döşemealtı el halısı ekseriyetle kareye yakın seccade boyutunda dokunmakla birlikte en küçük ebadı 71×120 santim, en büyük ebadı ise 143×196 santimdir.
Döşemealtı Belediye Lideri Turgay Genç. Döşemealtı Halılarında kullanılan desenler, yüzyılların kültürel birikimi sonucunda ortaya çıktı.
Bölgeye has tezgahlarda elde dokunan esaslı bir tarihi olan Döşemealtı Halısı dünyaca ünlüdür. Bugün dahi her Döşemealtılı’nın konutunda bir halı tezgahı görmek mümkündür. Bunun nedeni eski tarihlere dayanmaktadır. 12. yüzyıldan sonra Anadolu’ya gelip Antalya ve etrafına yerleşen Teke Yörükleri, yöreye ismini verdikleri üzere kültürlerini de yaymışlardır. Günümüzde Antalya’nın en kıymetli el sanatlarından olan dokumacılık da Yörüklerin göçebe yaşayışının bir modülüdür. Göçebelik, konutun ve öbür eşyaların hafif, kolaylıkla taşınabilir olmasını gerektirir. Bu ihtiyacı karşılayan dokumalar büyük bir değer kazanmıştır.
Sözcü
