Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) kuruluş sürecinin anlatıldığı, “karaelmas”ı gün yüzüne çıkaran maden personellerinin eşyaları ve çeşitli periyotlara ilişkin pek çok evrakın sergilendiği Karaelmas Maden Şehitleri Müzesi, ziyaretçilerini bekliyor.
Üzülmez Mahallesi’nde, daha evvelce Üzülmez Kuruluş Müdürü’nün meskeni olarak kullanılan ve 30 Aralık 2020’de Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in görüntü konferans usulüyle katıldığı merasimle açılışı yapılan müze, kentin madencilik tarihine ışık tutuyor.
Batı Karadeniz Kalkınma Ajansınca (BAKKA) desteklenen ve 2016 yılında hazırlık çalışmalarına başlanan proje, yaklaşık 2 yıl süren döşeme işleri ile stant materyallerinin yerleştirilmesi ile hazır hale getirildi.
Ereğli Kömür İşletmeleri’nin (EKİ) kurulma sürecinin yanı sıra kentteki kömür şirketlerinin devletleştirilme ve TTK’nin kuruluş süreci, maden çalışanlarının ömür ve çalışma şartlarının anlatıldığı müzede, madenciliğe ilişkin malzemelerin bulunduğu stant odaları, yer altının sanal olarak gezdirildiği sanal gerçeklik ile kültür ve sanat odaları bulunuyor.
Panolarda kentin sanayi tarihiyle simülasyonlarla mükellefiyet yıllarının anlatıldığı müzede, madencilere çeşitli yardım ve dayanaklar için ülkenin birinci toplumsal güvenlik kuruluşu olarak kurulan Amelebirliği’nin süreci, personellerin kaldığı yatakhaneler, okuma yazma bilmeyen çalışanları için çıkarılmış kitaplar ile doküman, harita, fotoğraf ve çeşitli dokümanların bulunduğu gereçler yer alıyor.
Ziyaretçiler, Karabük Demir ve Çelik Fabrikası’nın (KARDEMİR) birinci ürettiği demir-çelik modülleri ile ocaklardan çıkarılan kömür kesimleri ile EKİ’ye ilişkin radyoyu da görme imkanı buluyor.
“Türkiye’nin ekonomik mucizesi Zonguldak’ı anlatalım istedik”
Proje danışmanı Ekrem Murat Vakit, AA muhabirine yaptığı açıklamada, müzenin fonksiyon hale getirilmesi için birinci adımın 2016’da atıldığını, devrin valisi ve ondan sonraki valilerin de kendilerine dayanak olduğunu anlattı.
Bu yerin, 200 yıl öncesinden günümüze kadar gelen bir maden şirketinin 200 numaralı ocağının kara alanı olduğunu bildiklerini aktaran Vakit, “Bu bina 1946’da o devrin en üst yetkilisi olan başmühendis tarafından lojman olarak kullanılmış. Daha sonraki yıllarda bölge ve ondan sonra Üzülmez Kurum Müdürü’nün konutu diye anılmaya başlanmış. 2000’li yıllara kadar lojman olarak kullanılmış.” dedi.
Vakit, atıl biçimde duran konutu müze olarak kente kazandırmak için kolları sıvadıklarını vurgulayarak, “Burayı öncelikle koruyalım istedik. Burada gelecek jenerasyonlara dev tarihimizi, ülkenin ekonomik mucizesi Zonguldak’ı anlatalım istedik ve bu türlü yola çıktık. Grup çalışmasıyla burada çok başarılı, istediğimiz sonuca vardığımız bir müze kurduk. Bu müze kentte bulunan Maden Müzesi’nin devamı olarak EKİ’nin detayını anlatıyor.” sözlerini kullandı.
“Burada bir medeniyet ve uygarlık var”
Müzenin büyük bir tarih içerdiğini anlatan Vakit, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Müzede, cumhuriyet periyoduyla başlayan ancak Fransızlar ve İtalyanlar gidinceye kadar mesleğin öğrenilmesi, Amelebirliği’nin kurulması, maden mühendisi ve madenci yetiştirilmesi, onlardan alınmış gelenekleri sürdürecek eğitimli takımların oluşturulmasını aktardık. Yeniden 100’ün üstünde şirketin devletleştirilerek tek bir çatı altında, dev bir EKİ’nin kurulması ve Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne (TKİ) bağlanması üzere olayları ve gelişmeleri anlattık. Elektriğiyle, demiriyle, kömürüyle ülkenin ekonomik mucizesi olan Zonguldak’ın standı niteliğinde bir müze kurduk.”
Vakit, bir madenci şehidi çocuğunun müzeye geldiğinde babasının çalıştığı kurumu görme imkanı yakalayacağını lisana getirerek, “Bütün emelimiz buydu. Burada bir medeniyet ve uygarlık var. Bu medeniyet ve uygarlık, Türkiye’nin kalkınmasını sağlamıştı, bu uygarlık yok olmamalıydı.” dedi.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Ferdi Akıllı
Haberler.com
