İnsan vücudu sağlıklı kalmak için her mineralin farklı ölçülerine muhtaçlık duyar. Kalsiyum, fosfor, magnezyum üzere mineraller iskelet ve diş yapısında mekan alır. Demir, kobalt üzere mineraller kan imalatında, çinko ise bağışıklık sistemi için değerlidir. Mineral eksiklikleri kemik kaybı, yorgunluk yahut bağışıklık sistemi bozuklukları üzere çeşitli sıhhat problemlerine yol açabilir. Pekala, mineral eksikliği belirtileri nelerdir? Nasıl tedavi edilir? Bilinmesi gerekenleri haberimizde sizler için derledik.
MİNERAL EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ
Beş ana mineral eksikliği kategorisi vardır:
Kalsiyum, demir, magnezyum, potasyum ve çinko.
Mineral eksikliği belirtileri şunlardır:
– Kalsiyum eksikliği
Güçlü kemikler ve dişler için kalsiyum çok kıymetlidir. Başkaca kan damarlarınızın, kaslarınızın, sinirlerinizin ve hormonlarınızın düzgün çalışmasını destekler. Doğal kalsiyum kaynakları arasında süt, yoğurt, peynir ve kemik, fasulye ve bezelye bulunan küçük balıklar bulunur. Kalsiyum eksikliği kısa vadede çok az sarih semptom üretir. Zira vücudunuz kandaki kalsiyum ölçüsünü dikkatlice düzenler. Uzun vadede kalsiyum eksikliği osteopeni ismi verilen kemik mineral yoğunluğunun azalmasına neden olabilir. Tedavi edilmezse osteopeni osteoporoza dönüşebilir. Bu, münhasıran yaşlı erişkinlerde kemik kırığı riskini artırır. Şiddetli kalsiyum eksikliği belirtileri arasında, kas krampları, uyuşma, parmaklarda karıncalanma, yorgunluk, iştahsızlık, kalp ritimlerinde düzensizlik, çocuklarda büyüme geriliği ve raşitizm, vardır.
– Demir eksikliği
Vücudunuzdaki demirin yarısından ziyadesi al kan hücrelerinde bulunur. Demir, dokularınıza oksijen taşıyan bir protein olan hemoglobinin değerli bir modülüdür. Demir ayrıyeten vücudunuzu sağlıklı tutan gayri proteinlerin ve enzimlerin bir kesimidir. En iyi demir kaynakları et, kümes hayvanları yahut balıktır. Fasulye yahut mercimek üzere bitki bazlı besinler da iyi kaynaklardır. Demir eksikliği yavaş gelişir ve anemiye neden olabilir. Demir eksikliği arasında, güçsüzlük, yorgunluk, bağışıklık sistemi bozukluğu vardır.
Foto: shutterstock
– Magnezyum eksikliği
Vücudun yüzlerce kimyasal reaksiyon için magnezyum gereksinimi vardır. Bunlar kan şekeri seviyelerini ve kan basıncını denetim etmektir. Kasların ve hadlerin düzgün biçimde çalışması, dimağ fonksiyonu, kuvvet metabolizması ve protein üretimi de magnezyum tarafından denetim edilir. Vücudun magnezyumunun yaklaşık yüzde 60’ı kemiklerde, yaklaşık yüzde 40’ı kas ve yumuşak doku hücrelerinde bulunur. En iyi magnezyum kaynakları, bakliyat, fındık, tahıllar, ıspanak üzere yeşil yapraklı sebzelerdir. Magnezyum eksikliği sağlıklı kişilerde çok nadirdir. Böbrekler, magnezyumun vücudu idrardan terk etmesini engelleyebilir. Tekrar de, birtakım ilaçlar ve alkolizm üzere kronik sıhhat dertleri magnezyum eksikliğine neden olabilir. Magnezyum eksikliğinin erken belirtileri arasında, yorgunluk, zayıflık, iştah kaybı, mide bulantısı, kusma ve çocuklarda büyüme geriliği vardır. Magnezyum eksikliği, tedavi edilmezse aşağıdaki semptomlara da neden olabilir.
Bunlar:
– Uyuşma
– Karıncalanma
– Kas krampları
– Nöbetler
– Anormal kalp ritmi
Potasyum eksikliği
Potasyum, elektrolit vazifesi gören bir mineraldir. Kas kasılması, iyi kalp fonksiyonu ve hudut sinyallerinin iletimi için gereklidir. Vücudunuzun karbonhidratları güce dönüştürmesine yardımcı olan ve biri de potasyum olmak üzere birkaç enzime gereksinimi vardır. En iyi potasyum kaynakları muz, avokado, koyu yapraklı yeşillikler, pancar, patates ve erik üzere meyve ve sebzelerdir. Potasyum eksikliğinin en yaygın nedeni şiddetli likit kaybıdır. Örnekler arasında uzun müddetli kusma, böbrek marazı yahut diüretikler üzere kimi ilaçların tasarrufu sayılabilir. Potasyum eksikliği belirtileri kas krampları ve halsizliktir. Vesair semptomlar, bağırsak felçlerinin neden olduğu kabızlık, şişkinlik yahut karın ağrısı olarak ortaya çıkar. Şiddetli potasyum eksikliği, kaslarda felce yahut vefata yol açabilecek kalp ritminde düzensizliğe neden olabilir.
Çinko eksikliği
Çinko, vücut metabolizmasında birçok tarafıyla rol oynar.
Bunlar:
– Protein sentezi
– Bağışıklık sistemi fonksiyonu
– Yara iyileşmesi
– DNA sentezi
Hamilelik, çocukluk ve ergenlik periyodunda makul büyüme ve gelişme için de değerlidir. Çinko istiridye, al et ve kümes hayvanları üzere hayvansal eserlerde bulunur.
Öteki çinko kaynakları şunlardır:
– Fasulyeler
– Fındık
– Kepekli tahıllar
– Süt Eserleri
Çinko eksikliği iştah, tat yahut koku kaybına neden olabilir. Bağışıklık sisteminin işlevinin azalması ve büyümenin yavaşlaması öbür semptomlardır. Şiddetli çinko eksikliği de ishale, saç dökülmesine ve iktidarsızlığa neden olabilir. Başkaca vücutta oluşan yaraların iyileşme sürecini uzatabilir.
Foto: shutterstock
MİNERAL EKSİKLİĞİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Bir mineral eksikliğinin tedavisi, eksikliğin tipine ve şiddetine bağlıdır. Eksikliğe yol açan altta yatan gayrı koşullar da bir faktördür. Mineral eksikliğinin tedavisine geçmeden evvel hekiminiz birtakım testler isteyebilir. Bu öteki marazların tedavisini yahut kullanılan ilaçlardaki değişikliği içerebilir.
Diyet değişiklikleri
Az ölçüde bir mineral eksikliğiniz varsa beslenme alışkanlıklarındaki bir değişiklik, eksikliği gidermeye yardımcı olabilir. Demir eksikliği anemisi olan kimselerden daha çokça al et, beyaz et, yumurta ve demirle güçlendirilmiş tahıllar yemeleri istenebilir. Mineral eksikliği şiddetli olanlar mütehassıs bir diyetisyene yönlendirilebilir. Diyetisyen meyve, zerzevat ve kepekli tahıllar açısından varlıklı ve istikrarlı bir diyet ile ilgili beslenme programı hazırlayabilir. Başkaca, hangi yiyecekleri yediğinizi ve ilerlemenizi takip etmek için bir yiyecek günlüğü tutmanızı isteyebilir.
Takviyeler
Birtakım mineral eksiklikleri yalnızca diyetle tedavi edilemez. Bir multivitamin yahut mineral takviyesi almanız gerekebilir. Bunlar tek başına yahut vücudun mineralleri emmesine yahut kullanmasına yardımcı olan başka takviyelerle alınabilir. Örneğin D vitamini ekseriyetle kalsiyum ile birlikte alınır. Hekiminiz yahut sıhhat uzmanınız ne kadar ve ne sıklıkla takviye almanız gerektiğine karar verecektir. Bu sırada sıhhat uzmanınızın talimatlarını takip etmek çok değerlidir, zira birtakım takviyelerin haddinden fazla alımı zararlı olabilir.
Acil tedavi
Çok önemli mineral eksikliği vakalarında hastaneye yatış gerekebilir. Mineraller ve vesair besinler intravenöz olarak uygulanabilir.
Sözcü
