Prof. Dr. Ceyhan: Virüsün davranışını değiştirecek mutasyon olmazsa sonbahar-kış salgınla geçecek

0 2 2 dakika okuma süresi

Enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, 20’nci yüzyılın başından itibaren olan salgınların 2 yıldan evvel mutasyonla bittiğini söyledi. Ceyhan, “Bu virüs çok sık mutasyona uğruyor; fakat şimdi virüsün davranışını değiştirecek mutasyon olmadı. Her an olabilir, bekliyoruz. Bu türlü bir şey gerçekleşmezse sonbaharı ve kışı da tekrar salgınla uğraşarak geçireceğiz üzere görünüyor” dedi.

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, ikinci artış devrinin yaşandığını belirterek, “Bu yalnızca bizim başımızda değil bütün dünyada ülkeler sayıları belirli bir düzeye indirdikten sonra dirençle karşılaştı. Kimisi 200’ler, 300’ler civarında; biz 1000’ler civarında ve aylarca bu bu türlü devam etti. Tabi bu bir ikinci artışın sinyaliydi. Zira olağanlaşma devrinde bir yerde takıldığınızda ek önlemler almadığınız vakit maalesef bu türlü oluyor, birebir düzey gidemiyor. Zira bir müddet sonra halk önlemlerden bıkmaya başlıyor, ahenk oranları azalıyor ve olaylar artıyor” diye konuştu.

“HENÜZ MUTASYON OLMADI”

Salgının sona ermesi için toplumsal bağışıklığın sağlanması istikametinde beklentilerinin olmadığını, bu hadise sayılarıyla toplumsal bağışıklığın fakat 11 yılda gelişeceğini belirten Prof. Dr. Ceyhan, şunları söyledi: “Salgının bitmesi için ikinci mümkünlük aşı. Aşıya da baktığımız vakit kişisel koruyuculuğu sağlayacak bir aşı önümüzdeki sene çıkabilir. Tahminen birkaç aşı çıkabilir; lakin salgını durduracak olan bütün dünyanın aşılanması. Bu birkaç yıldan evvel çok mümkün üzere görünmüyor. O kadar aşının üretilmesi, depolanması, ulaştırılması, uygulanması lakin o kadar vakitte olur. Geri yalnızca mutasyon ihtimali kalıyor ki bunların içinde en büyük mümkünlük mutasyon. Zira 20’nci yüzyılın başından itibaren olan salgınlara baktığımızda çoklukla bir mutasyonla 2 yıldan evvel bitmişler. O yüzden her gün takip ediyoruz, bu virüs çok sık mutasyona uğruyor; fakat şimdi virüsün davranışını değiştirecek mutasyon olmadı. Her an olabilir, bekliyoruz. Bu türlü bir şey gerçekleşmezse evet, bu sonbaharı ve kışı da tekrar salgınla uğraşarak geçireceğiz üzere görünüyor.”

Prof. Dr. Mehmet Ceyhan

“BEKLENTİM, VİRÜSÜN BULAŞTIRICILIĞININ AZALMASI”

Prof. Dr. Ceyhan, ABD’de 1 ay ortayla 2 kere Covid-19 hastalığına yakalanan gencin ikinci hastalığı daha ağır geçirmesini ve genci enfekte eden virüslerin genetik dizilimlerinin farklı çıkmasını kıymetlendirdi. Arizona Üniversitesi’nin de 1 ay evvel emsal çalışma yayımladığını ve daha ağır hastalığa neden olan mutasyon gözlendiğini bildirdiğini hatırlatan Ceyhan, “Ortaya bir klinik sonuç çıkmadı. Artık 25 milyonu geçmiş olay sayısında bu türlü 1-2 olay olması çok ehemmiyet arz etmiyor. Bir istatistiki genelleme yapmak mümkün değil, bunları bekleyip görmek lazım. Lakin benim beklentim bu halde daha öldürücü bir virüse dönmesinden çok, hastalığın klinik seyri ne olursa olsun bulaştırıcılığının azalması; zira temel salgını bitirecek şey o” dedi.

“EN AKTIF TEDBIR, MESAİLERİN KADEMELENDİRİLMESİ”

Olay artışlarının sürmesi halinde alınması gereken önlemlere yönelik tekliflerde bulunan Ceyhan, “Bir kere sokağa çıkma yasakları, iş yeri kapatmaları, artık devlet tarafından da halk tarafından da uygulaması sıkıntı önlemler; fakat bunlara gerek kalmadan ortada yapılabilecek şeyler var. Bunlardan birincisi ki bence en kıymetlisi mesailerin kademelendirilmesi, esnek çalışma kamuda sağlandı; fakat birebir anda çok sayıda kişinin tıpkı vakit diliminde işte olması için mecburen kalabalık toplu taşıma araçlarına binmeleri lazım. Bu da kalabalığı artırıyor. Halbuki mesaileri kademelendirirseniz, beşerler bir küme 08.30’da masraf, bir küme 09.00’da, bir küme 09.30’da, dönüşleri de farklı saatlerde olduğu için bu kalabalıkları önlersiniz” diye konuştu.

“VİRÜS BULAŞTIRACAK BIREYLERI TARAMALIYIZ”

Düğünler, taziyeler, asker uğurlama merasimleri üzere salgın açısından risk oluşturan toplanmalara kesin sayı sınırlamaları koyulmasını öneren Prof. Dr. Ceyhan, “‘Taziye meskenine tıpkı anda en fazla 15 kişi girecek’ dersiniz; zira öbür türlü denetim etmeniz çok güç. Bizim canımızı en çok bir kaynaktan çıkan ve çok yayılan yayılmalar yakıyor. Üçüncüsü kentler ortası deveranı biraz kayıt altına almalıyız. Dördüncüsü test siyasetimizi kesinlikle organize etmeliyiz yani daha çok virüs bulaştıracak bireylere kaydırmalıyız. Sıhhat işçisi, hizmet dalında çalışanlar, gişe ve müşavere memurları, sürücüler, uçaklarda kabin vazifelileri üzere bu türlü bir günde çok sayıda bireyle yüz yüze temas kuran kümeleri taramalıyız” dedi.