Prof. Dr. Naci Görür: İki fay birden kırılırsa İstanbul’da 7.6 büyüklüğünde bir deprem olacak
Jeolog Prof. Dr. Naci Görür, zelzelelerle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Prof. Dr. Naci Görür, İstanbul, İzmir ve Malatya için ikazlarda bulundu.
“BURASI DAHA EVVEL HAYLİ SESSİZDİ”
Malatya’da meydana gelen 4.7 büyüklüğündeki zelzelenin akabinde Prof. Dr. Naci Görür, Çelikhan-Erkenek bölgesi ile Maraş-Türkoğlu bölgesine dikkat çekerek bu bölgede geçmiş tarihte yaşanan zelzeleleri hatırlattı. Prof. Dr. Görür, “Malatya’da olan sarsıntılar çoğunlukla Doğu Anadolu fay jenerasyonu üzerinde oluyor. Bu jenerasyon Bingöl Karıova’dan başlıyor, İskenderun Körfezi’ne kadar devam ediyor. Bu fay nesli bilhassa 2020 yılında Elazığ’da olan zelzele nedeniyle hareketlendi. Burası daha evvel epey sessizdi. Yalnızca 1970 yıllında Bingöl sarsıntısı vardı. Ondan sonra da küçük sarsıntı olan Palu sarsıntısı oldu. O vakit Sivrice’ye dikkat etmek gerekir diye ikazları yapmıştık. 2003-2004 yıllarında bu uyarıyı yaptım lakin Palu zelzelesi 2010 yılında oldu” dedi.
“ÇELİKAN-ERKENEK, MARAŞ-TÜRKOĞLU FAYINA DİKKAT”
Evvelki yıllarda yaşanan sarsıntıların tekrar edebileceği ikazında bulunan Prof. Dr. Görür, “2020 yılında da Elazığ Sivrice’de zelzele oldu. Bu zelzele sınırı Sivrice ile Pütürge ortasındaki fay kolunu kırdı. Hasebiyle hem Elazığ’ı hem de Malatya’yı etkiledi. Sivrice sınırı kırılınca dikkatimizi onun Güneybatısında yer alan Çelikhan-Erkenek ortasına ve Maraş-Türkoğlu yöresine dikkat çekmeye başladık. Zira bu türlü doğrultu atımlı faylar bir yerde büyük sarsıntı ürettikleri vakit o fay üzerinde onun devamı olan yerlerde gerilimi artırır. Sarsıntı olduğu vakit kırılan fay kolunun gücünün kıymetli bir kısmı sismik dalga halinde yahut bir ısı biçiminde boşalır fakat değerli bir kısmı da o fayın devamına transfer olur. Hasebiyle Elazığ-Malatya ortasında kol kırıldığı vakit Çelikhan-Erkenek bölgesine dikkat etmek gerekir. Bir de tarihi sarsıntılara bakarız. Tarihte ne olmuşsa günümüzde de emsal şeyler olabilir. Nitekim de o bölgenin problemli olduğunu düşünüyorum. Hangi yer bilimciye sorsak problemli olarak sayacaklarının ortasında Çelikhan-Erkenek, Maraş-Türkoğlu yöresini sayar. Vakit varken mahallî idarelerin, halkın hazırlıkları yapmasında yarar var” tabirlerini kullandı.
Prof. Dr. Naci Görür
“İZMİR’DEKİ SARSINTI, BEKLENEN SARSINTI DEĞİLDİ”
Öte yandan geçtiğimiz günlerde İzmir’de hissedilen can ve mal kaybında neden olan zelzelenin akabinde konuşan Prof. Dr. Görür, İzmir’in eskiye göre zelzele manasında daha hassas olduğunu söz ederek “Yer bilimciler olarak İzmir de sarsıntı beklediğimiz yerler ortasında. İzmir’de hala sarsıntı bekliyoruz. Bilhassa İzmir fayı üzerine, yani Gediz grabeninin güney hudut fayı İzmir fayı olarak İzmir’in içerisine gelir. Bayraklı’nın falan bulunduğu körfezin içerisine gelir. Asıl sarsıntı üretecek fay İzmir fayıdır. Daha o fay kırılmadı. O kırılırsa 7 büyüklüğünde zelzele üretebilir. Geçenlerde İzmir’de olan zelzele aslında Kuşadası körfezi üzerinde oldu. O sarsıntı İzmir’in beklenen sarsıntısı değil. Bu sarsıntı de etraftaki faylara gerilim transferi yaparak ya da düzeyini değiştirerek bazılarında yükleyip, bazılarında geciktirmiş olabilir. Bilhassa İzmir yarımadası üzerinde kuzey güney taraflı olan fayları değerli ölçüde etkilemiş olabileceğini düşünüyorum. İzmir’in eskiye göre zelzele bakımından daha hassas hale geldiğini söyleyebilirim” diye konuştu.
“MARMARA’DA İKİ FAY KOLU KİLİTLİ”
Mümkün İstanbul zelzelesi ile ilgili olarak son araştırmalar hakkında bilgiler veren Prof. Dr. Görür kelamlarını şöyle sürdürdü;
“Son yapılan bütün araştırmalar Marmara’da iki farklı fay kolunun kilitlendiği istikametinde. Bunlardan biri Kumburgaz fay kolu, oburu de Adaların güneyindeki fay kolu. Bu iki fay kolu kilitli. Yani bu kol üzerinde rastgele bir önemli sarsıntı olmuyor. Ufak sarsıntılar oluyor bu da bizim klik dediğimiz daha yavaş kaymaların sonucu olan küçük zelzeleler. Bunlar da kilitli fay kısmını etkiliyor. Makul manada da gerilim değişimine neden oluyor. Bu da bizi endişelendiriyor. Şu an birden fazla araştırmacılar Marmara’da bu iki fay kolundan birinin kırılması sonucunda asgarî 7.2 büyüklüğünde bir sarsıntı olacağını bekliyor. Bilhassa Kumburgaz kolunun yani Silivri açıkları ile Yeşilköy açıklarına uzanan 65 kilometrelik fayın kırılmasıyla en az 7.2 büyüklüğünde bir zelzele olacağını fakat Adaların güneyinden geçen fay çizgisi kırılırsa en fazla 7 büyüklüğünde sarsıntı olacağını düşünüyoruz. Lakin her ikisinin birden kırılma mümkünlüğü var. Ya tıpkı vakitte ya da belli bir vakit aralığından sonra kırılma mümkünlüğü var. İkisi birden kırılırsa İstanbul’da 7.6 büyüklüğünde bir zelzele olacak. Farklı vakitlerde olursa kısa vakit içerisinde 7’nin üzerinde iki farklı sarsıntı olacak demektir. Bunun örneği 1766 yılında olmuştur. 1766 yılında 3 ay ortayla 2 tane 7’nin üzerinde sarsıntı meydana gelmiş. Hasebiyle Marmara’daki durum sarsıntı istikametinden tasa vericidir.”
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
Haberler.com
