Batı Karadeniz’in “Efes”i olarak bilinen Düzce’deki Prusias isim Hypium Antik Kenti’nde devam eden hafriyat çalışmalarında bilhassa tiyatro kısmında yeni yapı ve bulguların gün ışığına çıkması arkeologları heyecanlandırıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığının aldığı kararla kazıların 12 aya yayıldığı, Batı Karadeniz’in en eski yerleşim yeri olarak bilinen antik kentte, Konuralp Müze Müdürlüğü Başkanlığı, Düzce Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Bilimsel Danışmanlığı ve Düzce Belediyesinin dayanaklarıyla hafriyat çalışmaları devam ediyor.
Tarihi MÖ 3. yüzyıla kadar dayanan, vakitle üzerine yeni yapılar inşa edilen lakin toprak altı zenginliği bozulmayan antik tiyatro, surlar, su kemerleri ve Roma Köprüsü üzere yapıların da yer aldığı bölgede, bilhassa tiyatro kısmında yeni yapı ve yeni bulgular gün ışığına çıkıyor.
Tiyatro kısmında yapılan hafriyatlarda 4. yüzyıla ilişkin olduğu bedellendirilen bebek mezarı ile birçok heykel ve bu heykellere ilişkin kalıntılara ulaşan arkeologlar, bilhassa tiyatronun içerisine yerleştirilen mezardan çıkarılan kemiklerin incelemesinden gelecek sonuçları merakla bekliyor.
“Tiyatro tüm ihtişamıyla gün yüzüne çıkmaya başlıyor”
Düzce Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi ve Hafriyat Bilimsel Danışmanı Doç. Dr. Emre Okan, Kültür ve Turizm Baknlığının verdiği müsaadeyle alandaki kazıların 12 yayıldığını ve bir yıldır pandemi nedeniyle 2 ay hariç çalışmaların aralıksız devam ettiğini söyledi.
Tiyatronun büyük bir kısmın hafriyatlarda ortaya çıkarıldığını aktaran Okan, “Çalışmalarımız planladığımızdan daha süratli ilerliyor. Tiyatronun batı kısmı ile ön kısmında bulunan alt kaveya (oturma bölümü) iddiamızdan daha sağlam çıktı. Sahne binasının olduğu kısımdaki hafriyatları çok önemsiyorduk. Bu alandaki çalışmalara başladığımızda Geç Antik Çağda inşa edilmiş duvarların olduğunu tespit ettik. 4. yüzyılın sonlarını işaret eden kemik duvarlara rastladık. Batı kısmındaki kazılarımız tüm süratiyle devam ediyor, tiyatro tüm ihtişamıyla gün yüzüne çıkmaya başlıyor.” diye konuştu.
Türk Tarih Kurumu ve Düzce Belediyesinin dayanaklarının hafriyat alanındaki çalışmaları hızlandırdığını anlatan Okan, “Belediyenin emekçi dayanağı, Türk Tarih Kurumunun 2020 yılı çizim ve belgeleme süreçleri, işimizi epey hızlandırıyor. Son derece hoş işler ortaya çıkıyor. Tiyatronun sanıldığından daha büyük ve görkemli olduğu anlamış olduk. Bundan sonraki süreç 2021 yılı, programımızı ona nazaran yapıyoruz. Bu biçimde çalışmalarımızın devam ettiğini düşünürsek 3-4 yıla sona gerçek yaklaşacağız.” tabirlerini kullandı.
“Bundan sonraki süreçte buluntulara sıkça rastlayacağız”
“Alanda iddia ettiğimiz periyodun dışında bulgulara da rastlıyoruz. Sahne binasının içerisinde 4. yüzyılda yapılmış bir mezar tespit ettik. Şu anda çalışmaları devam ediyor. Çoğunlukla iddiamız doğrultusunda buluntulara rastlasak da bazen bu türlü sürpriz buluntularla da karşılaşabiliyoruz. Sahne binası içerisinde ekseriyetle mezar olmaz. Bu mezar da şunu gösteriyor, Geç Antik Çağ insanları da buraya bir mezar koyarak farklı biçimde kullanmışlar. Mezar küçük bir bebeğe ilişkin görünüyor. Mezarın etrafında yapılan hafriyatlarda çıkan sikklerden yola çıkarak 4. yüzyıl olarak kıymetlendiriyoruz. Bu alan daha sonraki yıllarda atölye ve çağdaş dolgu olarak kullanılmış. Onun üzüerinde Bizans kalıntıları, daha sonra da çok ender olsa da Osmanlı kalıntılarına rastladık. Geç Antik Çağ mezarlarında maalesef çok az bilgiyle karşı karşıya kalıyoruz. Mesela bir meyyit armağanı bırakılmamış ve bu çağda buna misal mezar da çıkmamış. Çıkan kemikler incelenecek, yaşı, cinsiyeti ve bir hastalığı var mıydı görebileceğiz.”
Bölgeden mezardan hariç heykel ve bu heykellere ilişkin kalıntılar çıkarıldığını lisana getiren Okan, “Kazı etabı artık dolgu toprağının bittiği ve buluntulara rastlayacağımız bir katmana ulaştı. Artık yepyeni bir katmana indik ve artık buluntuya rastlamamız an sıkıntısı ve bu çok olağan. Roma periyodundaki tiyatroların birçoğunda o alana ilişkin buluntular çıkıyor. Heykeller ve bunlara ilişkin kesimler önümüze geliyor. Bundan sonraki süreçte buluntulara sıkça rastlayacağız” sözlerini kullandı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Ömer Ürer
Haberler.com
