Santa Harabaleri, “kesin korunacak hassas alan” olarak tescillenmesinden sonra gündeme geldi. Ülkemizde yer alan kıymetli bölgelerden biri olan Santa Harabeleri hakkında merak edilenler haberimizin ayrıntılarında.
SANTA HARABALERİ NEREDE?
Santa Harabeleri, Gümüşhane kent merkezine yaklaşık 82 kilometre uzaklıkta Yağmurdere Bucağı Dumanlı Köyü sonlarında yer almaktadır. Santa Yanbolu Deresi’nin doğduğu vadilerle birbirinden ayrılmış üç farklı yamaç üzerine kurulmuştur.
SANTA HARABELERİNE NASIL GİDİLİR?
Bölgeye ulaşım farklı güzergahlardan yapılabilmektedir.
Gümüşhane kent merkezinden hareket ile Gümüşhane-Bayburt ana yolunu takiben Akçakale, Tekke, İstekler, Kabaköy, Yağmurdere, Taşköprü istikametinden devam edilerek ortalama 80 kilometrelik bir seyahat ile Santa bölgesine ulaşım sağlanır.
Yağmurdere’den Taşköprü 8 kilometre, Santa Harabeleri 15 kilometredir.
Taşköprü-Santa harabeleri ortası ise yaklaşık 7 kilometredir. Bu güzergah boyunca birbirinden hoş tarihi ve doğal hoşluklar görülebilmektedir.
Santa bölgesine ulaşmak için kullanılacak başka bir güzergah ise Gümüşhane-Trabzon anayolunu takiben sağlanabilir. Gümüşhane-Torul yolunun 12’nci kilometresinden ayrılan yoldan Karaca Mağarası (5 km.) Cehennem Vadisi Kanyonu (6 km.), Krom Antik Kenti (22 km.), Cami Boğazı Yaylası (34 km.), Taşköprü Yaylası (57 km.) ve Santa Harabelerine (64 km.) ulaşılabilir. Bu güzergâhtan toplam aralık ise yaklaşık 76 kilometre olup yol boyunca birçok doğal ve tarihi kıymet görülebilir.
SANTA HARABELERİ NEDİR?
Santa Bölgesi, Fatih Sultan Mehmet Devri’nde – 1461-1476 yılları ortasında – tüm Trabzon ve Doğu Karadeniz bölgesiyle bir arada fethedilmiş ve Osmanlı İmparatorluğu topraklarına dahil edilmiştir. Santa havzadaki mevcut demir, kurşun ve kurşunla birlikte çıkarılan gümüş madenlerinin verimli bir şeklide işletilmesine bağlı olarak 16-18’nci yüzyıllar ortası devirde bölge değerli derecede gelişmiş ve ekonomik refaha erişmiştir.
Santa yerleşimlerinde, bölgede çıkan madenlerin tesiri ile demircilik ve gümüşçülük değerli bir sanat kolu olmuştur. Madenlerin işletildiği periyotta Osmanlı Devleti’nin maden çalışanlarına ve madencilerin gereksinimlerini temin eden meslek erbabı ve ticaret erbabına sağladığı vergi kolaylıkları ve pek çok sorumluluktan muafiyet, bölgeye etraf köy ve vilayetlerden, ağır olarak Ortodox Hristiyan (Rum) Osmanlı vatandaşının göç etmesini sağlamıştır. Bu göç ve refah, madenlerin kapandığı ve toplumsal ve idari sıkıntıların yaşanmaya başlandığı 18 ve 19’uncu yüzyıla kadar sürmüştür.
1500-1800 devrinde değerli bir madenci yerleşimi olan bölge 1923 yılında nüfus mübadelesi ile boşaltılmıştır. Bu mübadelede Santa bölgesi toplanma yeri olarak kullanılmıştır. Mübadele sonrası boşaltılan bölgedeki atıl arazi ve binalara etraf köylerin sakinleri yerleşmiştir.
Dini, ticari ve kültürel ehemmiyet taşıyan Santa bölgesi, günümüzde ‘Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı’ olarak ilan edilmiştir.
Bölgenin evvelce 9 farklı mahalleden oluştuğu kestirim edilirken günümüzde Piştoflu, Binatlı, İşhanlı, Terzili, Çakallı, Zurnacılı ve Sincanlı-Kozlu olmak üzere 7 mahalle ve 300’ü aşkın konut bulunmaktadır.
Haberler.com
