Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklamaları şöyle: Dr. Rümeysa Şen, mesleğine, bütün zorluklarına karşın bağlı, hayatının baharında bir arkadaşımızdı. Geçtiğimiz Cumartesi günü kendisini bir trafik kazasında kaybettik. Kaza dramatikti. Hepimizi sarstı.
Olay, Ankara Kent Hastanesi’nde vazife yapan bu gencecik tabibin nöbetini tamamlayıp, hastaneden ayrılmasından iki saat kadar sonra, konutuna dönerken meydana geldi. Annesinin şöyle dediğini öğrendik: “Kahvaltıyı hazırlamıştım, onu bekliyorduk.” Bu acıyı bana en derinden hissettiren, anne yüreğinden gelen bu kelam oldu. Rümeysa o kahvaltı sofrasına oturamadı.
Dr. Rümeysa’lar kolay yetişmiyor. Bir tabip binlerce insan ortasından çıkıyor. Bir doktorun kaybı hepimiz için büyük kayıptır.
Böylesine dramatik bir olayın içimizde yol açtığı hisleri sözler tabir edemez. Sevgili Rümeysa’ya Allah’tan rahmet diliyorum. Ailesinin, ablasız bir hayatı hayal bile edemeyen kız kardeşinin, çalışma arkadaşlarının başı sağ olsun. Sıhhat topluluğumuzun başı sağ olsun.
Dramatik olaylarda birtakım yanlış bilgilerin, kasıt bile kelam konusu olmadan, yanlışsız bilgilermiş üzere yayılması olağandır. Bir noktaya açıklık getirmek, mevzuyu ele almak istiyorum.
RÜMEYSA ŞEN İLE İLGİLİ SAVLAR
Kimi kliniklerde asistan doktorların 36 saat çalıştığı durumlar olduğu maalesef gerçektir. Dr. Rümeysa arkadaşımızın kazadan evvel 36 saat çalıştığı halindeki bilgi ise yanlıştır. Arkadaşımız günlük mesainin akabinde nöbet tutmuş, sabah hastaneden ayrılmıştır.
Olay özelinde hakikat bilgi budur. Lakin bu bilgi bizleri uzun çalışma saatleri gerçeğinden uzak tutmaz. Çabucak belirtmek istiyorum ki, biz değil 36 saat, 24 saate varan bir çalışma müddetini de insani bulmuyoruz. Sıhhat Bakanı olarak bu netlikte konuşmamın desteğini açıklayacağım.
Uzun mesailer, ağır nöbetler asistan doktorlarımızın muzdarip olduğu eski bir sıkıntıdır. Bakanlığımızın uygulama ile ilgili yönetmeliği ise tartışmaya yer bırakmayacak kadar açık. Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği’nin 11. Hususunda şu kural vardır: “Uzmanlık öğrencilerinin nöbet uygulaması üç günde birden daha sık olmayacak biçimde düzenlenir.”
Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin 41. Unsurunda “Gece nöbeti tutanlara sonraki gün vazife verilmez.” denmektedir. Bu unsur ve devamında, başhekimler dinlenme mühletleri konusunda ayrıyeten hassas olmaya teşvik edilmektedir.
Biyolojik kapasitemizi zorlayacak çalışma mühletleri kabul edilemez. Kaldı ki, hekimlik lakin dingin bir zihin ve ruh haliyle icra edilebilecek bir meslektir. Ortada en az iki gün olmadan tutulan nöbet, sağlıklı bir uygulama olamaz. Ancak yönetmeliklere uymayan, çeşitli faktörlere dayalı uygulamalara gidilmektedir. Bunlara da değineceğim.
36 saatin, 24 saatin ne demek olduğunu asistan olduğum yıllardan ben de biliyorum. Benim hocalarım da tıpkı biçimde asistanlık yıllarında 24 saat, 36 saat ter dökmüşlerdi. Vakitle bu uygulamalara meslek disiplinin, hatta hekimlik özverisinin bir cins eğitimi gözüyle de bakılır olmuş. Gereksinimler, mecburiyetlere yol açmış…
“TAKİPÇİSİ OLACAĞIZ”
2021 yılındayız. Değişmesi gereken, yapılması gereken çok şey var. Öncelikle adil uygulamanın takipçisi olacağız.
Sevindirici bir gelişmeyi yeri gelmişken paylaşmalıyım: Birçok Tıp Fakültesi, nöbetlerin yönetmeliğe uygun biçimde düzenlenmesi için harekete geçti. Tıp Fakültelerinden bir kısmının resen aldığı bu karar inanıyorum ki yaygınlık kazanacak. Haftada ve ayda en çok kaç nöbet tutulacağı konusunda karar verici pozisyonda olan başhekimler, hocalarımız, kıdemli uzmanlar tıpkı hassasiyeti gösterecekler.
Mesleğimizde hocalarımıza ve kıdemlilerimize hürmet etik bir kaidedir. Zira “tıp kitabı” okuyarak tabip olunmaz. Hekimlik, usta tabiplerin nezaretinde öğrenilir. Bu durum, doğal olarak bir ast üst alakası oluşturur. Bu bağın arkadaşça bir boyut kazanabildiğini deneyimlerimizle biliyoruz. Çalışma ortamının gerilimini azaltmak, çalışma müddetlerinde ise gençlerin gücünü biraz da geleceğe saklamak bu arkadaşça bağa bağlı.
Nöbetler konusunda karar vericileri zorlayan realiteler, mecburiyetler olduğunu kabul ediyorum. Vereceğim bilgiler de bunu kanıtlıyor:
Türkiye’de toplam doktor sayısı 185.840, toplam hemşire sayısı 232.548’dir. Tabiplerin 101.198’i Sıhhat Bakanlığına bağlı kurumlarda vazifelidir. Toplam doktor sayısını ülke nüfusuna oranladığınızda bir tabibe 457 kişi düşmektedir. 457 sayısı on yıl kadar evvel 575’ti. Gelişme ne olursa olsun, bugün bir tabibe 457 kişi düşüyor olması çok ağır bir iş yükü demektir.
Bakanlığım devrinde, uzman tabip muhtaçlığını karşılamak gayesiyle değerli bir adım atılmış, uzmanlık eğitimine başlayan tabip sayısı 7.000’den 11.000’e çıkarılmıştır. Sayıyı artırmak için nitelikli eğitim kliniklerinin sayısını artırma eforu içindeyiz.
Doktor başına düşen kişi sayısını makul seviyelere indirmemiz, çalışma müddetlerini azaltmamız mesleğine girecek gençlerin önünü açmamıza da bağlıdır. Aile Hekimliği sisteminin güçlendirilmesi uygunlaştırma gayretlerinin bir kesimidir.
Şiddet, başta tabipler olmak üzere, sıhhat çalışanlarının hayati meselelerinden biridir. Fiziki yahut kelamlı taarruz dışında kalan kimi faktörlerin şiddetin görünmeyen bileşenleri ortasında yer aldığını ise son derece iyi biliyorum.
Kabul edilemez birtakım olaylara karşın, halkımızın tabiplerine, tüm sıhhat çalışanlarına öteden beri duyageldiği saygıyı duyduğuna inanıyorum, arkadaşlarımın da bundan kuşkusu olmamalıdır. Sıhhat çalışanlarına, insani olmaktan büsbütün uzak davranışları gösterenler, öbür ortamlarda da birebir yanlışların içinde olan şahıslardır. Bu bireylere karşı, yasanın gücüyle birlikte toplumun dayanağına de muhtaçlığımız var. Sıhhat çalışanına şiddet uygulayanı dışlamak, toplumun bir fazileti olacaktır.
Salgın kurallarından uzaklaştıkça, çok istikametli düzgünleştirme için sağlam adımlar atacağız. Sıhhat hizmetinden yararlanmanın ahlakını, yolunu, kuralını toplumca konuşacağız. Bu toplum bu ahlakı kendisi üretmiş, yüceltmiştir.
Sıhhat çalışanları acil meseleler yanında ekonomik meseleleri her ne kadar geri plana atmışsa da bu sıkıntılarla yakından ilgileniyorum. Doktorların özlük haklarını düzgünleştirme çalışmamızın kısa vakit zarfında sonuçlanması için çaba ediyorum. Ek ödemenin çalışanlarımız ortasında hakkaniyetli bir halde dağılımını da sağlayacağız. Sabit ek ödemenin maaşa eklenmesini temin edeceğiz.
ATAMALAR
Atama bekleyen arkadaşlarımız var. Mesleğe adım atmak için sabır göstermenin zorluğunu anlıyorum. Beklentilerini ısrarla gündeme getirmelerini azimlerinin işareti kabul ediyorum. Milletimizin, devletimizin kendilerine gereksinimi var. Atamaların mülakat olmadan puana nazaran yapılmasını sağlayacağız. Ama unutulmamalı, devlet, kararlarını tüm hazırlıklarını tamamlayarak sonuçlandırır. Arkadaşlarımız, atamaların, kuralların hazır olduğu en erken tarihte yapılacağından emin olsunlar.
5 UNSUR İLE AÇIKLADI
Aziz vatandaşlarım, Artık müsaadenizle, Bilim Heyeti toplantısında ele alınan hususlarda varılan sonuçları unsurlar halinde paylaşmak istiyorum:
1-İkinci doz aşı ile üçüncü doz aşı ortasındaki mühletin uzatılması antikor seviyesini düşürmekte, aşının koruyuculuğunu azaltmaktadır. Bilim Şurası, vakti gelen üçüncü doz aşıların aksatılmadan yapılmasını ısrarla önermektedir. Dünkü bilgilere nazaran, 2.807.716 kişi, yaptırması gereken üçüncü doz aşısını şimdi yaptırmamıştı.
2- 2019 yılına nazaran 2020 yılında hayatını kaybeden hamile sayısında yaklaşık yüzde 52’lik bir artış var. Bu yıl da seyir geçen yıla emsal sürüyor. Geçen yıla kıyasla yaklaşık yüzde 50 daha fazla anne adayını Covid-19 sebebiyle kaybettik. Daha evvel yaptığımız davete karşın maalesef hala hamilelerde aşılanma oranı epeyce düşük. Kayıplarımızın ardında en bariz sorun hamilelerin aşılanma oranının düşük olması. Covid-19 sebebiyle kaybettiğimiz hamilelerin yüzde 99’u aşısızdır. Bilim Konseyimiz bir kere daha anne adaylarımızı aşı olmaya ve aşılarını tamamlamaya davet ediyor.
3- Aşının tesirini salgının seyrinde açıkça görebiliyoruz. Dikkat edecek olursanız haftalardır yüksek yeni olay sayıları görüyoruz. Fakat evvelki devirlere kıyasla kıymetli bir fark var. Yeni hadise sayıları süratli tırmanışlar biçiminde tepeler görmüyor. Günlük hadise sayılarımızı gösteren grafikler adeta doruğu kesilmiş bir dağ üzere yatayda seyrediyor. Tahminen değerli düşüşler şimdi görmedik fakat dramatik ve ani yükselişler de görmüyoruz. İşte bunu sağlayan aşıdır.
4- Aşı sayesinde günlük olay sayılarının denetim edilemez halde artışı engellendi. Çok yakında günlük hadise sayılarının düştüğünü de göreceğimizi değerlendirdik. Bunu başarmanın yolu ise vakti gelen hatırlatma dozlarının yapılması ve topluca yüksek oranda aşılı olmaktır.
5- Yerli aşımız Turkovac’ın seri üretime geçmesi için gönüllülere muhtaçlığı var. Hatırlatma dozunun vakti gelen 18-59 yaş ortası sağlıklı vatandaşlarımızı kendi aşımız, kendi gücümüz için istekli olmaya davet ediyorum. Hepinizi hürmet ve sevgiyle selamlıyorum.
Milliyet
