Tasavvuf müziği ve tambur sanatkarı Refik Hakan Talu, Mevlevi müziğinin dünyadaki makam müziğinin değerli bir kısmını oluşturduğunu belirterek, “Makam müziğinin coğrafyasına baktığınız vakit Kahire’den Selanik‘e, Azerbaycan’dan Halep’e kadar uzandığını görürsünüz. Yapıtlarımızı bu müziğin sistemine nazaran yapıyoruz ya da müziğimizi bu sisteme nazaran icra ediyoruz.” dedi.
Talu, Küçükçekmece Belediyesi’nin Ramazan Söyleşileri kapsamında “İstanbul Mevlevihanelerinde Müzik – Itri’den Zekai Dede’ye” başlıklı aktiflikte konuşma yaptı.
Moderatörlüğünü Harun Karaburç’un üstlendiği aktiflik, Küçükçekmece Belediyesi Youtube kanalında çevrim içi yayınlandı.
“Türk müziği ismine kurulan en değerli yer Yenikapı Mevlevihanesi’dir”
Talu, müziğin İstanbul kentine çok yakıştığını vurgulayarak, “İstanbul’un hangi taşını kaldırsak altından müzikle ilgili bir mevzu çıkıyor. Fetihten evvel de Bizans müziğinin merkezi olan İstanbul, fetihten sonra da Topkapı Sarayı’nda Enderun, darülelhan, darülbedayi ve Mevlevihaneleriyle müziğin kalbi olmuştur.” halinde konuştu.
Birinci Mevlevilerin fetihten sonra Afyon, Kütahya ve Edirne’den İstanbul’a geldiklerini aktaran Talu, 2. Beyazıt vaktinde birinci Mevlevihane olarak bugünkü ismiyle Galata Mevlevihanesi’nin açıldığını söyledi.
Talu, 1491’den itibaren Mevlevilerin İstanbul’un toplumsal, kültürel, sanatsal ve dini hayatının kesimi olmaya başladıklarını belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Galata’dan sonra Yenikapı, Kasımpaşa, Beşiktaş (Bahariye) ve Üsküdar Mevlevihaneleri kuruldu. Bunların hepsinin ayin günleri var. Müzik olarak baktığımız vakit her ne kadar Galata, İstanbul’da kurulan birinci Mevlevihane olsa bile bence başlangıcından bugüne kadar Türk müziği ismine kurulan en kıymetli yer Yenikapı Mevlevihanesi’dir. Burada yaşamış ve yetişmiş iki çok değerli isim var, bunlar Hammamizade İsmail Dede Efendi ve Pir Galip. Bunun yanında Itri’nin de buraya gittiği söyleniyor.”
Mevlevi müziğinin, makam müziğinin kıymetli bir kısmını oluşturduğuna işaret eden Talu, şunları kaydetti:
“Klasik müziğin başlangıcı 1600’lü yılların başıdır. Daha evvel makam müziği denen bir müziğimiz var. Makam müziğinin coğrafyasına baktığınız vakit Kahire’den Selanik’e, Azerbaycan’dan Halep’e kadar uzandığını görürsünüz. Yapıtlarımızı bu müziğin sistemine nazaran yapıyoruz ya da müziğimizi bu sisteme nazaran icra ediyoruz. Burada İran çok baskın. Bu akım İslam müziği şemsiyesi altına gelmiş ve bizim kendi formlarımızı bulmamızın başlangıcı Itri ve Naim Osman Dede’dir.”
Yaklaşık 1,5 saat süren aktiflik, Küçükçekmece Belediyesi’nin Youtube kanalından izlenilebilir.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Fatih Türkyılmaz
Haberler.com
