Dünyanın en büyük 10 iktisadı arasına girme maksadına “hiç olmadığı kadar yakın” olduğu belirtilen Türkiye, pandemi sürecinde attığı ekonomik teşvik adımlarıyla G20 devletleri arasında sonuncu oldu. Son olarak 12 Haziran’da güncellenen donelere nazaran, Milletlerarası Para Fonu’nun (IMF) direkt bütçe kaynaklarını temel alarak yaptığı mali destek sıralamasında ABD, Japonya ve Almanya birinci üç sırayı paylaşıyor. Buna rağmen G20 memleketleri arasında Türkiye sonuncu sırada taraf alıyor.
ARJANTİN BİZİ GEÇTİ
IMF donelerine nazaran, Türkiye’nin pandemi sürecinde tedbir olarak vatandaşa ve firmalara aktardığı ek harcamaların ve vazgeçilen devlet gelirlerinin yekunu ulusal gelire orantıyla yüzde 0.2 oldu. Bu orantı G20 memleketleri arasında Türkiye’ye sonunculuğu getirdi. Meksika yüzde 0.7, Hindistan ise yüzde 1.2 büyüklüğündeki paketle Türkiye’nin üzerinde bölge aldı. G20 memleketleri arasında birinci sırayı ise yüzde 12.3’lik orantıyla ABD aldı. Dış borç geri ödemelerini vadesinde yapmayarak temerrüde düşen Arjantin ise ulusal gelire orantıyla yüzde 2.8 büyüklüğündeki tedbir paketiyle Türkiye’nin üzerinde taraf aldı.
IMF Mali İşler Kısmı, memleketlerin Covid-19 pandemisine yönelik aldığı tedbirleri oluşturduğu geniş bir olgu tabanı ile inceliyor. Bu done tabanında devletlerin uyguladıkları mali tedbir paketleri iki başka kategoride bedellendiriliyor. Birinci kategoride vatandaşa yapılan direkt gelir destekleri ve vergi indirimlerini de içeren ‘ek harcamalar ve vazgeçilen devlet gelirleri’ inceleniyor. 2. kategori ise krediler, garantiler, borç ve prim ötelemelerini içeriyor.
11 TRİLYON DOLARA ULAŞTI
2. kategori IMF’nin sıralamasında ikincil ehemmiyette sayıldığı için Türkiye’nin konumunu değiştirmiyor. Kaynak ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın açıkladığı 260 milyar liralık destek paketi de büyük orantıda bu kategorideki borçlar, krediler ve garantilerden oluşuyor. IMF, Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda dünya umumunda salgına karşı hükümetlerin halka ve firmalara yapılan mali destekler kapsamında açıkladıkları tedbir paketlerinin 11 trilyon dolara ulaştığını aktardı. Bu tedbirlerin 5.4 trilyon doları direkt hükümet bütçelerini etkileyen ‘ek harcamalar ve vergi indirimleri’nden oluşuyor. Geri kalan 5.6 trilyon dolar ise ‘likidite destekleri, borçlar ve garantilerin’ yekununu yansıtıyor.
Nakdi destek 20.5 milyar lira
IMF’nin direkt bütçe kaynaklarını temel alarak yaptığı mali destek sıralamasında Türkiye’nin sonuncu sıradaki mahallini pahalandıran Altınbaş Üniversitesi Talim Vazifelisi Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, şunları söyledi:
“Geçtiğimiz günlerde Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Toplumsal Muhafaza Kalkanı kapsamında 6.1 milyar TL’si aylık 1000 TL aile desteği, 10.6 milyar TL’si kısa çalışma ödeneği, 1.7 milyar TL’si nakdi fiyat desteği, 2.1 milyar TL’si işsizlik ödeneği olmak üzere 20.5 milyar lira nakdi destek yapıldığını açıkladı. Bu, orta vadeli programda öngörülen GSYH’nın yalnızca yüzde 0.42’sine denk geliyor. Bu nispet da Türkiye’yi aslında 20’nci sıraya yerleştiriyor.”
Sözcü
