Türkiye’de yapılan binaların ruhsat alabilmek için uyması gereken kriterler, yapılması gereken dayanıklılık ölçümleri ve kontrolleri üzerine tartışmalar yine gündeme taşınırken, öne çıkan hususlar ortasında imar affı da yer alıyor.
‘İMAR BARIŞI‘ İSMİ ALTINDA YÜRÜRLÜĞE GİRMİŞTİ
En son olarak imar affı, Haziran 2018 genel seçimlerinden evvel imar barışı ismi altında yürürlüğe girdi. Bu maddeyle İzmir‘de en az 672 bin bina imar barışından yararlandı. İmar barışı, imar mevzuatına yahut ruhsata muhalif yapılara, yapı kayıt evrakı verilmesi manasına geliyor.
KAÇAK YAPILAŞMAYI TEŞVİK EDİYOR
Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum 2019 yılında yaptığı açıklamada, “İmar affı binanın sağlam olduğunu göstermiyor” demişti. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Lideri Taner Yüzgeç, “İmar afları kaçak yapılaşmanın en değerli teşvik ögelerinden birisi olmuştur” sözünü kullandı.
”İMAR AFLARI YASAKLANMALI”
TMMOB İzmir Vilayet Uyum Konseyi, İzmir zelzelesiyle ilgili birinci müşahede raporunu 2 Kasım’da açıkladı. Raporda, “İmar afları yasaklanmalıdır. İmar barışı ismi altında ruhsatlandırılan tüm ruhsatlar iptal edilmelidir” tabiri yer aldı. Heyetin yaptığı saha müşahedelerinde, İzmir Bayraklı’da yıkıma uğrayan ve ağır hasar alan binaların ekseriyetle 8 kat mertebesinde olduğu ve yıkılan 12 binanın ruhsat tarihinin 1999 öncesine ilişkin olduğu tespit edildi. Bu yapılardan kıymetli bir kısmının kooperatif olarak inşa edildiğine, üretimlerinin yıllarca sürdüğüne ve ruhsat bilgilerinde yapı ruhsatı ile yapı kullanma tarihleri ortasındaki uzun müddete dikkat çekildi.
BAYRAKLI’DA 12 BİN BİNANIN YÜZDE 57’Sİ RİSKLİ ÇIKTI
Bayraklı Belediyesi Zelzele Etüt Merkezi, internet sitesinde yaptığı açıklamada 10 yılda 12 binin üzerinde konutun zelzeleye karşı risk tahlili testinden geçirildiğini belirtiyor. Buna nazaran tahlil edilen yapıların yüzde 57’si çok riskli çıktı, yalnızca yüzde 5’i ‘risksiz yapı’ olarak değerlendirildi. Vatandaşlar binaların iyileştirilmesi için Dokuz Eylül Üniversitesi Zelzele Araştırma ve Uygulama Merkezi’ne yönlendirildi.
”İMAR AFFI, TOPLUMA YAPILAN EN BÜYÜK KÖTÜLÜK OLABİLİR”
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Lideri Taner Yüzgeç, bir binanın zelzeleye karşı riskli olup olmadığını belirleme misyonunun devlete ilişkin olduğunu söyledi. BBC Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Yüzgeç, yıllar içinde daima imar affı kararları alınmasıyla kaçak yapılaşmanın teşvik edildiğini vurguladı. İmar affının toplumun sağlıklı ve inançlı bir konutta yaşamasını belirsizliğe soktuğunu söyleyen Yüzgeç, “İmar affı verilen binaların mühendislik denetiminden geçirilmesi gerekmekte. Aksi takdirde bu topluma karşı yapılan en büyük kötülük olur” dedi.
10 MİLYON BİNAYI SORDU
İzmir sarsıntısının akabinde imar affını gündeme getiren isimlerden biri CHP Mersin Milletvekili Ali Uzman Başarır oldu. Başarır, imar affı ile ilgili soru önergesine Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın 21 aydır cevap vermediğini belirterek, “İmar affı başvurusu yapan 10 milyon binayı incelediniz mi?” dedi:
“Parayı yatırana yapı kayıt evrakı verdiniz. Müracaatları, parayı internetten alıyorsunuz. Pekala imar affı başvurusu yapan on milyon binayı incelediniz mi? Zelzele yönetmeliğine uygun mu?”
KARTAL’DA İMAR AFFINDAN YARARLANAN BİNA ÇÖKTÜ
Başarır, imar affı ile ilgili birinci soru önergesini 2019’da Kartal’da bir binanın çökmesinden sonra vermişti. İstanbul’un Kartal ilçesinde Şubat 2019’da bir binanın çökmesi sonucu 21 kişi hayatını kaybetti. Yıkılan binanın beş katının ruhsatlı olduğu, lakin üç katının kaçak inşa edildiği ve imar affından faydalandığı ortaya çıktı.
İMAR BARIŞI NE VAKİT YÜRÜRLÜĞE GİRDİ?
Birinci kez 1984 yılında uygulanan imar affı, sonraki 36 yıl içinde çok defa tekrar kanunlaştırıldı. En son imar affı, Haziran 2018 genel seçimlerinden evvel imar barışı ismi altında yürürlüğe girdi. İmara muhalif, ruhsatsız yahut ruhsat eklerine muhalif olan yapıların kayıt altına alınmasıyla bu yapılara yasallık kazandırmak amaçlandı.
13 MİLYON İMARA ALIŞILMAMIŞ YAPI VAR
İmar Barışı kapsamına 31 Aralık 2017 tarihinden evvel ruhsatsız yahut ruhsat eklerine ters yapılmış kırsal ve kentsel alanlardaki tüm yapılar alındı. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2018’deki açıklamasında imar barışıyla Yapı Kayıt Dokümanı alan binalar için yıkılma tasasının son bulacağı vurgulandı. Lakin sarsıntı açısından yapılarda alınması gereken önlemlerin kat maliklerine düştüğü belirtildi. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2018 yılında yayımladığı imar barışı kitapçığına nazaran Türkiye’de imara muhalif yapılar %50’nin üzerinde. Bu da yaklaşık 13 milyon binaya tekabül ediyor.
BAKAN KURUM: RİSKLİ BİNA, İMAR AFFIYLA KURTULMUYOR
Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Mart 2019’da yaptığı açıklamada, imar affından yararlanınca riskli binanın yıkılmaktan kurtulmadığını belirterek,”İmar barışına giren yapılar sağlamdır, riskli değildir’ manası taşımıyor. İmar affından yararlanınca riskli bina katiyetle kurtulmuyor, bunun altını çizerek söyleyeyim. İmar affı binanın sağlam olduğunu göstermiyor. İmar affı, bina kaçak olduğu için elektriği, suyu, doğal gazı bağlanamıyor, bunun bağlanabilme imkanını veriyor. Bin metrekare bina yapmış lakin terasında bir kaçağı var; bu kaçağından ötürü iskan alamamış, iskanı alabilmesinin önünü açıyor.” dedi.
İSKAN RUHSATI NE MANAYA GELİYOR?
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Lideri Taner Yüzgeç ise, “Bir iskan ruhsatı verilmesi, devletin vatandaşa ‘Bu binaya oturabilirsin’ demesidir. İskan raporunu verirken ‘ilgili fen ve bilim kurallarına uygun olarak yapıldığını kendi nizamım çerçevesinde denetledim, bunun oluşmasını sağladım, münasebetiyle ben bu belgeyi veriyorum’ demektir” dedi. Bu yüzden Yüzgeç’e nazaran iskan dokümanı verdikten sonra bir binanın sarsıntıya destekli olmadığını söylemek, gerçek bir uygulama değil.
Haberler.com
