İnanılmaz derecede hassas bir atomik saat, Albert Einstein’ın genel görelilik teorisini geçerli kılarak, çok küçük bir uzaklıkta vakit sıçraması tespit etti.
Kelam konusu teoriye nazaran saatler, Dünya’dan yahut ağır kütle çekim kuvvetine sahip bir objeden uzaklaştıkça daha süratli işliyor. Bu durum, saatin boyutu ne olursa olsun yanlışsız olması ve atomik seviyede görünür olması gereken, tabiatın bir gerçeği.
ScienceNews’in haberine nazaran, bu saati kullanan araştırmacılar artık kelam konusu etkiyi daha küçük, milimetre boyutundaki bir atom örneğinde tespit etti. Vakit bu örneğin üst kısmında altına kıyasla biraz daha süratli akıyordu.
Independent Türkçe’deki habere nazaran atomlar saat olarak kullanılabiliyor zira muhakkak bir ışık frekansı bunların güç düzeylerini değiştiriyor. Bu frekans, bir saatin tiktaklarının muadili üzere davranıyor. Yerden uzaktaki atomlar, yere yakın olanlara kıyasla, vakti daha süratli deneyimliyor. Bu nedenle de güç düzeylerini değiştirmek için daha yüksek bir ışık frekansına gereksinim duyuluyor.
Yerçekimsel kırmızıya kayma diye bilinen bu kayma daha evvel 33 cm. yükseklikte tespit edilmişti. Delaware Üniversitesi’nden teorik fizikçi Marianna Safronova, “Bu harika” dedi.
ŞİMDİYE KADAR YAPILMIŞ EN KESİN KIYAS
Bu noktaya gelmenin daha uzun süreceğini düşünüyordum. Şimdi hakem incelemesinden geçmeyen çalışmada, Kolorado Üniversitesi Astrofizik Laboratuvarı Ortak Enstitüsü’nden fizikçi Jun Ye, ultra soğuk 100 bin stronsiyum atomundan oluşan bir saat kullandı.
Bu atomlar bir kafes içinde farklı yüksekliklerde dizildi. Fizikçiler frekansın bu yüksekliklerde nasıl değiştiğini haritalandırdı ve milimetrenin 100 katrilyonda birinin yüzde biri kadar fark tespit etti. Bu genel görelilik uyarınca beklenen bir etkiydi.
90 saatin üzerinde ölçümler yapan araştırmacılar, tiktak aralığını yüz trilyonda 0,76 milyon kadar doğrulukla ölçebildi. Bu şimdiye dek yapılmış en kesin kıyas oldu.
Yeni Güney Galler Üniversitesi’nden teorik fizikçi Victor Flambaum, ScienceNews’e yaptığı açıklamada “Atomik saatler artık o kadar hassas ki karanlık maddeyi aramak için kullanılabilir” dedi. Çünkü fizikçiye nazaran gizemli ve tanımlanamayan unsur, saatlerin işleyişini etkileyebilir. Atom saatlerinin farklı izotoplarla (çekirdeklerindeki nötronların sayısı) karşılaştırılması, keşfedilmemiş yeni parçacıkların bulunmasında da kullanılabilir.
Milliyet
