Dişleriniz için ziyan teşkil eden yiyecekler tüketmek plak ve diş çürümesine neden olabilir. Bu yazımda siz pahalı okurlarıma, dişlerinizi olabildiğince sağlıklı tutmak için hangi yiyeceklerden uzak durmanız yahut en azından sınırlamanız gerektiğini bir uzman olarak derledim.
Sağlıklı besinler da dişleri çürütebilir!
Elbet ki besin pahası yüksek besinler bedenimiz için iyi, metabolizmamız için uyarıcı ve zihnimiz için canlandırıcıdır. Şaşırtan bir formda, beden için iyi olabilen, lakin dişlerimiz için berbat olabilen besleyici besinler da vardır. Araştırmalar, birtakım besinlerin diş çürümesi riskimizi artıran hususlar içerdiğini gösteriyor. Bu besinlerde çoka kaçmak, diş sıhhati için istenmeyen olumsuz bir yan tesire yahut dönülmesi güç bir diş hastalığına yol açabilir. Sağlıklı beslenmeyi mükemmel görünen bir gülümsemeyle dengelemeye istekliyseniz, dikkatli olmak isteyebileceğiniz yiyecekleri sizler için listeliyoruz.
Dişleriniz için ziyanlı yiyecekler
Birden fazla insan, antrenman ve diyetin kendilerini sağlıklı tutmada değerli bir rol oynadığının farkındadır. Lakin, sağlıklı bir beden için sağlıklı bir ağzın ne kadar kıymetli olduğunun farkında mıyız sanki? Berbat ağız sıhhati kişinin zihinsel, fizikî ve toplumsal sıhhatini etkileyerek ömür kalitesini olumsuz tarafta etkileyebilir. Eksik dişler, ağız enfeksiyonları ve dış ağrıları, yemek yeme halini, konuşma şeklini ve hatta toplumsallaşma biçiminizi nasıl yapacağınızı etkileyebilir. İşte sıhhatinizi etkileyebilecek ağız sıkıntılarına neden olabilecek kimi sağlıklı besinler:
1. Çay
Biz Türk halkı olarak çaya olan düşkünlüğümüz öteki rastgele bir şeyle kıyaslanamaz. Çay, bizim için adeta bir kültür niteliğindedir. Buna rağmen merak edebilirsiniz, çay üzere yumuşak bir şey dişlerinize nasıl ziyan verebilir? 2014 yılında yapılan bir araştırmaya nazaran, çay içmek dişlerin rengini kahve, kırmızı şarap ve hatta koladan daha fazla bozabilir. Yüksek ölçüde çaya maruz kalan dişlerde daha fazla yüzey kaybı ve diş minesinde aşınma görülmüştür.
2. Narenciye
Narenciye, istikrarlı bir diyetin kıymetli bir bileşeni olabilir. Lakin, çok fazla tüketildiğinde, meyvedeki sitrik asit diş minesini aşındırarak dişlerinizi çürüklere karşı savunmasız bırakabilir. Bilhassa limon, greyfurt ve portakal üzere meyveler beden için faydalı antioksidanlarla dolu olmalarına rağmen bu meyveler çok asidiktir. Bu sebepten ötürü bu meyvelerin tüketiminde çoka kaçmak dişlerinizi zayıflama ve çürüme riskine sokabilir. Başka yandan yaz aylarının vazgeçilmezi olan meyveler sularını tüketirken, birtakım asitlerin dişlerinizi atlaması için pipet kullanmak faydalı olacaktır.
3. Kahve
Kafein dişlerin renklenmesine yol açan kıymetli hususlardan biridir. Antioksidan ve vitamin pahaları açısından yüksek olmasına karşın, kahvenin kendisi hayli asidiktir. Hatta Şeker ekleyerek kahve içenler daha fazla lekelenme riskiyle karşı karşıya kalabilirler. Kahveyi rutininizden çıkarmak güç olsa da, iyi bir ağız hijyeni rutinine bağlı kalarak ve sabah fincanınızla birlikte su içerek tesirleri en aza indirebilirsiniz.
4. Spor içecekleri
İyi bir ter attıktan sonra buz üzere bir spor içeceğinin yerini hiçbir şey tutamaz. Lakin bu üzere içecekleri spor dışında da tüketmeye devam ederseniz, bu elektrolit dolu içecekleri tüketmek size yarar sağlamayacaktır. Bunlar yalnızca asidik değildir, birebir vakitte içerdiği kalın sıvı dişlerinize uzun müddet yapışabilir ve diş erozyonuna yol açabilirler. Bu yüzden, İdmandan sonra bedeninize yakıt ikmali yapmanız gerekiyorsa, spor içeceği alımınızı klasik bir bardak soğuk su ile dengelemek en iyi yoldur.
5. Şeker
İster esmer şeker, ister rafine beyaz şeker yahut bal olsun, tekrar de şeker şekerdir. Tipik olarak değerli olan yediğiniz ölçü değil, ne sıklıkta yediğinizdir. Şeker, ağzınızı, tükettikten sonra birkaç saat devam eden asidik bir ortama dönüştürür. Birkaç saatte bir şeker içerseniz yahut yerseniz, dişlerinizi daima olarak asitle yıkarsınız, bu da diş minenizi direkt çözebilir.
Çok şekerli yiyecekler tüketiyorsanız, öğünler sırasında ağzınızda daha fazla tükürük ürettiğiniz için bunları atıştırmalık yerine öğünlerinizle birlikte tüketmelisiniz ve bu da asit üretimini nötralize etmeye yardımcı olur. Yemekten sonra da dişlerinizi fırçalamadan evvel yaklaşık 20 dakika bekleyin. Bu, tükürüğünüze asidin çözüldüğü minenizi tekrar mineralize etme talihi verecektir. O yüzden hastalarımıza daima diyoruz ki; tatlı gereksiniminizi varsa, ağzınızda süratle eriyen tatlılar yiyin. Natürel çoka kaçmamak kaydıyla.
6. Kuru meyveler
Kuru kayısı, kuru üzüm ve ananas üzere kuru meyvelerin lezzetli olduğu su götürmez bir gerçektir, fakat bunları tertipli olarak tüketmek diş çürümesine neden olabilir. Kuru meyve, yüksek oranda şeker içerir ve sakızımsı dokusu dişlerinize yapışmasına neden olabilir. Ayrıyeten bunlar kendi başlarına tüketildiğinde tükürük üretimi için fazla bir katkı sağlamazlar. Bunları öğünlere dahil etmek daha uygundur zira tam bir öğün yemek atıştırmadan çok tükürük üretimini artırır.
7. Alkolsüz içecekler
Alkolsüz içecekler (meyve suları vs.), şekersiz olsun ya da olmasın, asit içerir. Dişlere ziyan verebilirler ve artan boşluklara ve diş erozyonuna yol açabilirler. Dişlerinizi daha sağlıklı tutmak için alkolsüz içeceklerden kaçınmanız yahut sınırlamanız gerekir. Bunun yerine şekersiz çay yahut su içmek her halükarda daha sağlıklıdır. Alkolsüz içecekler içmeniz gerekiyorsa, dişlerinizi çabucak fırçalamaktan kaçının zira asit dişlerinizin yapısını yumuşatarak onları aşınmaya karşı daha savunmasız hale getirir.
Alışılmış bu listeye eklenebilecek bir sürü yiyecek ve içecek mevcut (örneğin; Turşu, domates, elma sirkesi vs.), küçük bir araştırma ile bunların listesine ulaşabilir ve diş sıhhatinizi korumak için çok tüketiminden kaçınmanız gereken besinleri belirleyebilir ve daha sağlıklı bir ağza ve hasebiyle dişlere sahip olabilirsiniz.
İstikrar, sıhhatin anahtarıdır!
İstikrar, dişlerinize ziyan verebilecek yiyecekleri yerken anahtar sözdür. En sevdiğiniz atıştırmalıklardan vazgeçmek yerine, yediğiniz ölçüsü denetim altına alın. Kafein tüketiminizi düzenleyin, daha fazla su için, şekerli yiyecekleri öğünlerinize dahil ederek yiyin, dişlerinizi fırçalayın ve diş ipi kullanmayı unutmayın.
Diş Doktoru Şahin Durmuş
Milliyet
