Ürdün’ün kuzeyindeki İrbid kentine 50 kilometre uzaklıktaki Tabakat Fahil antik kenti binlerce yıldır bölgede yaşayan medeniyetlerin izlerini taşıyarak tarihe tanıklık ediyor.
Bir öteki ismi Yunanca’da hoş manasına gelen “Pella” olan kentin isminin, M.Ö. 332 yılında Yunanistan‘daki tıpkı isimli kentte doğan meşhur Helen İmparatoru Büyük İskender tarafından verildiği varsayım ediliyor.
Tabakat Fahil yalnızca Ürdün’de değil tüm Arap Yarımadası’nın kuzeyinin en kıymetli antik kentlerinden biri olarak öne çıkıyor. Yapılan araştırmalara nazaran, Tabakat Fahil’de taş bölümünden başlayarak insanlık yerleşiminin kesintisiz devam ettiğine dair göstergeler bulunuyor.
Kentin tarihçesi
Tabakat Fahil, birincisi Arap Yarımadası ile Anadolu platosunu, ikincisi ise Mezopotamya ülkeleriyle başta Mısır olmak üzere Akdeniz ülkelerini birbirine bağlayan iki eski ticaret yolunun üzerinde bulunmasından ötürü coğrafik ve ekonomik ehemmiyete sahip bir kent olarak kabul ediliyor.
Çeşitli binaların ve tiyatroların inşa edildiği Roma İmparatorluğu periyodunda refah yıllarını yaşayan Tabakat Fahil tıpkı vakitte Filistin bölgesinin Greko-Romen idaresi (Roma ittifakı) altına girmesiyle kurulan on kentten (Dekapolis) biri sayılıyor.
İslamiyet’in birinci periyotlarında ise bölge burada yaşayan Ürdünlülerin ordusu tarafından denetim ediliyordu. Tabakat Fahil’de bugüne kadar Emeviler, Abbasiler, Eyyübiler ve Memlükler karar sürdü. Kentin 749 yılında büyük bir yıkıcı sarsıntıya maruz kalması üzerine bölgede yaşayan halk Tabakat Fahil’den göç etti.
Yaklaşık 400 bin metrekare alan üzerinde bulunan bu kentte antik Yunan ve Roma kültürünün yanı sıra Bizans ve İslam kültürüne de ilişkin çok sayıda yapı bulunuyor.
Hafriyatlar devam ediyor
Kentte yapılan arkeolojik çalışmalar sonucu şu ana kadar birçok yapı bulundu. Roma devrine ilişkin antik mezar kalıntıları, dev bir çeşmeden kalan modüller, heykeller ve amfi tiyatro, Bizans İmparatorluğu periyoduna ilişkin 3 kilise ve Emeviler periyoduna ilişkin bir cami kalıntısı Tabakat Fahil’de yer alan yapıtlardan kimileri.
İrbid Vilayet Arkeoloji Müdürü Ziyad Guneymat, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Tabakat Fahil, Ürdün’deki en eski arkeolojik bölgelerden biri. Roma ittifakının on kentinden dördü İrbid bölgesinde bulunuyor. Başkalarının isimleri ise Kuveylebe, Ummu Kays ve Beyt Rass.” dedi.
Tabakat Fahil’in coğrafik olarak ayrıcalıklı bir mevkide bulunduğunu söyleyen Guneymat, bölgenin deniz düzeyinin 31 metre altında olduğunu bu sebeple kentte yaz ve kış havanın sıcak olduğunu lisana getirdi.
Kamu Arkeoloji Dairesinin, devletin ilgili kurumları ve yabancı arkeologların iş birliğiyle kentteki hafriyat ve müdafaa çalışmalarını on yıllardır titizlikle sürdürdüğünü söyleyen Guneymat, “Yapılan hafriyat çalışmaları, Tabakat Fahil antik kentinin tarihi bir hazineye sahip olduğunu gösterdi. Antik kentte yeni keşifler yapılmaya devam ediyor.” diye konuştu.
Guneymat, antik kentin etrafında yaşayan halkın kente sahip çıkması ve tahrip olmaktan muhafazasından da övgüyle kelam etti.
Her mevsim ziyaret ediliyor
İrbid Vilayet Turizm Müdiresi Meşail Hasavne “Senenin her mevsimi havanın sıcak olmasından dolayı Tabakat Fahil, yıl boyunca dünyanın çeşitli yerlerinden gelen turistler tarafından ziyaret ediliyor.” dedi.
Turizm Bakanlığının, kentin tarihi kıymetinin daha iyi tanıtılması ve bölgede yaşamış medeniyetlerin anlatılması için turist kabul merkezi kurduğunu söyleyen Hasavne, Tabakat Fahil’in sahip olduğu yeşillik ve harika görünümüyle yalnızca yabancı değil yerli turistlerin de seyahat listelerinin ön sıralarında yer aldığını belirtti.
Hasavne ayrıyeten, kültürel mirasın korunmasına yönelik eğitimler ve klasik şenlikler üzere gerçekleştirilen çeşitli teşebbüslerle Turizm Bakanlığının bölgeyi canlı tutmaya çalıştığını söyledi.
Ürdün’de resmi sayılara nazaran, yaklaşık 100 bin tarihi ve turistik bölge bulunuyor.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Laith Al
Haberler.com
