ABD Kongresi eski üyesi Toby Moffett, ABD lider adaylarından Joe Biden’ın Türkiye‘nin ehemmiyetini çok iyi bildiğini belirterek, “Biden ise çok uluslu bir bakış açısında sahip. Eminim, müttefiklerimizle ABD’yi en kısa müddette bir ortaya getirecektir” tabirlerini kullandı.
Dış Ekonomik Alakalar Konseyi (DEİK) Türkiye-ABD İş Kurulu (TAİK) tarafından çevrim içi olarak “ABD Seçim Değerlendirmesi: Türkiye ve ABD’yi Neler Bekliyor?” aktifliği düzenlendi.
Gazeteci Cüneyt Özdemir’in moderatörlüğünde gerçekleştirilen aktifliğe; TAİK Lideri Mehmet Ali Yalçındağ, ABD eski Senatörü David Vitter, ABD Kongresi eski üyesi Vin Weber, ABD Kongresi eski üyesi Toby Moffett ve ABD İç Güvenlik Bakanlığı Kıdemli Danışmanı Haris Tarin’in ortalarında bulunduğu çok sayıda isim katıldı.
“ABD SEÇİMLERİ, TÜRKİYE’DE HİÇ BU KADAR YAKINDAN TAKİP EDİLMEDİ”
TAİK Lideri Mehmet Ali Yalçındağ aktiflikte yaptığı konuşmada, Türkiye idaresinin Trump idaresiyle iyi bağ içinde olduğu, Biden ile iyi alaka içine giremeyeceği formunda bir ön algı oluşturulduğunu söyledi.
ABD seçimlerinin Türkiye’de hiç bu kadar yakından takip edilmediğine dikkati çeken Yalçındağ, şunları kaydetti:
“Türkiye, her istenileni yapan bir ülke değil. Bu olmayınca ABD vakit zaman bozuluyor. Kimi askeri ve siyasi hususlarda her şey iyi gitmiyor. Hepimiz bunu biliyoruz. Siyaseti, diplomasiyi, Türkiye’nin değerini biliyor olması nedeniyle hiç görmedik birinin ABD lideri olması yerine Biden’ın olmasını bir iş adamı olarak tercih ediyorum. Bizim misyonumuz ticari diplomasi. Trump hükümetiyle iyi bir alaka kurduk. Baktık ki Trump bir iş adamı ve siyasetten gelmiyor. ABD’nin Ticaret Bakanı da bir iş adamıydı. Bir iş adamı üzere yaklaştık. Mektuplar yazdık, araştırmalar yaptık ve bizi çok ciddiye aldılar. Bu türlü bir alaka kurduk. İki ülke ortasında ticaret gelişsin diye uğraşıyoruz.”
“TÜRKİYE, ABD İÇİN ÇOK ÖNEMLİ”
ABD Kongresi eski üyesi Toby Moffett ise ABD ve Türkiye ortasında kimi zorlukların kelam konusu olduğunu belirterek, “Herkes biliyor ki ABD’de siyasi bir aktör kelam konusu. Kimi vakit bu durum ikili ilgilerde Türkiye’nin aleyhine olabiliyor. Bu bilinen bir gerçek.” değerlendirmesinde bulundu.
Toby Moffett, şöyle devam etti:
“Türkiye, ABD için çok değerli. Sağlam bağlantı kurulmayacak bir ülke değil. Biden bu durumu çok daha iyi biliyor. Biden’ı uzun vakittir tanıyorum. Kendisi bu bağlantılara çok bedel verir. ABD’nin dünyada oynadığı role de büyük ehemmiyet verir.
Trump’ın görüşü ise biraz daha tek taraflı ve ABD’nin yalnızlaşmasına hakikat giden bir görüş. Biden ise çok uluslu bir bakış açısında sahip. Eminim Biden, mümkün olan en kısa müddette müttefiklerimizle ABD’yi bir ortaya getirecektir. Öte yandan Biden, Türkiye’nin Afrika’daki rolünü de anlayacaktır ve bunu iki ülkeye yararı olacak biçimde daha da yükseğe çıkarmaya çalışacaktır.”
Toby Moffett
“DAHA FAZLA TANSİYON KELAM KONUSU OLABİLİR”
ABD eski Senatörü David Vitter de ABD’de Senatoda Cumhuriyetçilerin tartısını müdafaasının beklendiğini aktararak, “Bu çok önemli bir faktör. Bu durum, Demokrat Partinin zorlayacağı bütün senaryoları frenleme manasına geliyor.” dedi.
Vitter, Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu bütün ülkelerin, hem Demokratlarla hem Cumhuriyetçilerle uzun vadede sağlam ve müspet ilgiler tesis etmek durumunda olduğunu vurgulayarak, şu değerlendirmede bulundu:
“Eğer Biden Lider seçilirse bilhassa dış siyaset konusunda büyük değişiklikler olacaktır. Biden idaresi Türkiye’ye karşı daha güçlü bir durum sergileyecek. Son 10 yıllık devirde ABD-Türkiye münasebetlerinde kayda paha zorluklar yaşandı ve bunlar birtakım meselelere sebep oldu. 15 yıl öncesindeki kadar sağlam bir münasebet yok. Trump bu negatif dönüşleri biraz yönetim etti. Örneğin, S400’ler konusunda bürokratlar Türkiye’ye karşı birçok yaptırım tavsiyesinde bulunmuştu, bu gerçekleşmedi. Biden, bu durumu daha az yönetim eder ve daha fazla tansiyon kelam konusu olabilir.”
“ORTA DOĞU İLE İLGİLİ YAKLAŞIMLARDA TEMEL BİR DEĞİŞİM OLACAK”
ABD İç Güvenlik Bakanlığı Kıdemli Danışmanı Haris Tarin ise Biden ile birlikte Orta Doğu ile ilgili yaklaşımlarda temel bir değişim olacağını ileri sürerek, “Potansiyel Biden idaresi, İran mutabakatıyla ilgilenecektir. Yalnızca İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri ve başka aktörlerle çalışmakla yetinmeyecek, Filistin’i de sürece dahil edecektir.” tabirlerini kullandı.
Bir ABD hükümetinin rastgele bir formda bir NATO müttefiğinin hükümetini sabote etmeyeceğinin altını çizen Tarin, “Biden’ın bir geçmişi var, yeni bir siyasi oyuncu değil. Türkiye-ABD münasebetlerinin çok kuvvetli olduğu periyotta Obama hükümetinde Lider Yardımcılığı yaptı. ABD-Türkiye münasebetleri açısından temel bir değişiklik olmayacaktır.” diye konuştu.
“BİDEN KAZANIRSA TÜRKİYE’YE YUMUŞAK YAKLAŞMAK BİRAZ SIKINTI OLABİLİR”
ABD Kongresi eski üyesi Vin Weber de Biden’ın Lider olmasını beklediğini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
“Trump’ın tesiri Cumhuriyetçi Parti’de devam edecek. Kendisi çok tanınan. Beşerler, ‘Trump bu seçimi kaybederse 4 yıl sonra tekrar lider adayı olur’ diyorlar. Trump’ın destekçileri kendisine çok sadık. Kimse kendisine parti başkanlığı için meydan okuyamaz. Öte yandan Biden, Türkiye ile alakalara biraz daha sert yaklaşacaktır ama fazla ziyan veremez. Türkiye, NATO’nun bir modülü. Tahminen gergin lakin bu alaka devam ediyor. Biden, NATO üzere çok uluslu tertiplere bağlılık gösteriyor. Ayrıyeten Biden, Türkiye-ABD bağlarına ziyan vermeye kalkarsa, kongredeki Cumhuriyetçiler fren yapacak. Biden kazanırsa çok büyük bir olay olmaz. Yalnızca Türkiye’ye yumuşak yaklaşmak biraz sıkıntı olabilir.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / Tolga Yanık
Haberler.com
